ނ. އަތޮޅާ މެދު އިބްރާޙީމްގެ ތަސައްވުރު

އާބާދިގެ ގޮތުން 14000 އެތަކެއް ރައްޔިތުން 13 ރަށަކަށް ބެހިފައިވާ ނ. އަތޮޅުގެ އާބާދީގެތެރެއިން ހޮޅުވެލިފޮއްދޫގެ ރައްޔިތުންގެ ކުރިމަގާމެދު އަޅުގަނޑު ދެކޭ ހުވަފެނަކީ ރައްޔިތުންގެ ސިއްހީ ޙިދުމަތާއި، ތަޢުލީމާއި، އިޤްތިސާދާއި ވަޒީފާގެ ފުރުސަތުތަކާއި އިޖްތިމާޢީ ރައްކާތެރިކަމާއި އުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ތިމާވެށީގެ ގޮތުން ފުރިހަމަ ވެއްޓެއް ޤާއިމްކުރެވިފައިވާ ދުޅަހެޔޮ އާބާދީއެއް ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކެއްގެ ގޮތުގާވުމެވެ.

ސިއްޙީ ޚިދުމަތް

އަތޮޅާއި ރަށުފެންވަރުގައި ޤާއިމް ކޮށްފައިވާ ސިއްޙީ ހިދުމަތްދޭ ތަންތަނާއި އެތަންތަނުން ދޭ ފަރުވާއަކީ ހިތްހެޔޮކަމާއި އަޅާލުމާއެކީ ރައްޔިތުންގެ އާއްމު ސިއްޙީ ދުޅަހެޔޮކަމަށްޓަކައި ޤާއިމް ކުރެވިފައިވާ ތަންތަނަށް ވުމެވެ. އަދި މިތަންތަނަކީ ރައްޔިތުން ބަލިން ރައްކާތެރިކޮށް ދުޅަހެޔޮކަންމަތީ ދިރިއުޅުމަށް ބޭނުންވާ މަޢުލާމާތާއި ހުނަރު ފޯރުކޮށްދީ ހަދާ ތަންތަނަށް ވެގެންދިއުމެވެ. މީގެއިތުރުން އެތަންތަނުގައި ޤާއިމްކޮށްފައިވާ ވަސީލަތްތަކަކީ ވެސް ދުޅަހެޔޮ ޒަމާނީ ވަސީލަތްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ދެމެހެއްޓިގެން ދިއުމެވެ.

ތަޢުލީމު

އަތޮޅުގެ ރަށްތަކުގެ ދަރީންގެ މުސްތަޤްބަލަށްޓަކައި ދެވޭ ތަޢުލީމަކީ އިސްލާމީ ރަނގަޅު ބިންގަލެއްގެ މަތީގައި ދެވޭ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ހެދިގެންދާންޖެހެއެވެ. ޕްރީސްކޫލު ދައުރާއި މިދަޢުރުގައި އުގަންނައިދެވޭ ކީރިތި ޤްރުއާނާއި ފަށާތަޢުލީމާއި މެދުމަދުރަސީ ތަޢުލީމު ހަރުދަނާކުރެވިގެން ދިއުމެވެ. ސާނަވީ ސްކޫލްތަކަކީ ފުރިހަމަ މާނައިގައި އިންޓަރނޭޝަނަލް ސްކޫލްތަކެއްގެ ގޮތުގައި ބައްޓަންކުރެވި ބަލައިގަތުމެވެ. ހުރިހާ ސްކޫލުތަކެއްގައި ޤާއިމްކުރެވި، ބޭނުންކުރެވޭ ވަސީލަތްތަކަކީ ޒަމާނީ ޓެކޮނޮލަޖީގެ ވަސީލަތަށްވެ، ކަމުގެ ތަމްރީނު ލިބިފައިވާ ޤާބިލް މުދައްރިސުންނާއެކު، ތޮށްނުޖެހޭ ކުލާސްތަކެއްގައި ކިޔަވައި ދިނުން ހަމަޖެހިފައިވާ ސްކޫލްތަކަކަށް ވުމެވެ. އަދި ސާނަވީ ތަޢުލީމް ނިންމާ ކުދީންނަށް އެކުދީންގެ ދިރިއުޅުން ރޯޝަން ކުރާނޭ މަތީތަޢުލީމު ހޯދުމުގެ ފުރުސަތުތަކެއް ލިބިފައިވުމެވެ.

އިޤްތިސާދާއި ވަޒީފާގެ ފުރުސަތު

އަތޮޅާއި ރަށުގެ އިޤްތިސާދީ ފުއްދުންތެރިކަން އިތުރުކުރެވޭނޭ ގޮތްތަކާއި ވަޒީފާގެ ފުރުސަތުތައް ލިބިގެންދިއުމެވެ. ރައްޔިތުންގެ އާއްމު ބޭނުންތަކާއި ޙިދުމަތްތަކަށް ބޭނުންވާ ތަފާތު ކުދިވިޔަފާރީގެ ވަސީލަތްތައް ޤާއިމް ކުރުމުގެ ފުރުސަތާއި މަގުތަނަވަސް ކޮށްދެވިގެންދިއުމެވެ. އާއިލާއާއި ކައިރީގައި މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތް ކުރެވިފައިވާ މާހަޢުލެއްގައި ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ ގޮތްތައް ތަނަވަސް ވެގެންދިއުމެވެ.

މުޖުތަމަޢު

ރައްޔިތުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކުގެ މުޖުތަމަޢުތަކަކީ ރައްކާތެރި މުޖުތަމަޢު ތަކެއްގެ ގޮތުގައި ވެގެން ދިއުމެވެ. ލާދީނީ ކަންތައްތަކާއި ހަރަކާތްތަކާއި ބަދުއަޙުލާޤީ އަމަލުތަކާއި މަސްތުވާތަކެތީން ރައްކާތެރި މުޖުތަމަޢުއަކަށް ވުމެވެ. މުޖުތަމަޢުގެ ދެރަނިކަމެތީންނަށާއި އެކަކު އަނެކަކަށް އަޅާލާ އެއްބައިވަންތަ ރިވެތި އިސްލާމީ އަޙްލާޤެއްގެ ވެރި ބަޔަކު ދިރިއުޅޭ މުޖުތަމަޢުއަކަށް ވުމެވެ.

އުމްރާނީ ތަރައްޤީ

ރައްޔިތުން މިއަދާއި މާދަމާ ބޭނުންވާ ބޯހިޔާވަހިކަމާއި އިޖްތިމާއީ އަދި އިޤްތިސާދީ ތަރައްޤީއާއި ކުރިއެރުން ހޯދުމަށްޓަކައި މުސްތަޤްބަލް އޮތް ސަރަހައްދުތަކަށް ފަސޭހައިން ގޮސް ބޯހިޔާވަހިކަމުގެ ފަހިގޮތްތަކާއެކު ވަޒަންވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު ތަނަވަސް ވުމެވެ. ބޯހިޔާވަހިކަމާއި ރައްޔިތުންގެ ބޭނުންތަކަށް ބޭނުންވާ އާއްމު ޙިދުމަތްތައް ކަމުގައިވާ ރަށްރަށުގެ ބަނދަރާއި މަގުތަކާއި ކުޑަކުދީން ކުޅޭނޭ ޕާރކްތަކާއި ކަރަންޓާއި ފެނާއި ނަރުދަމާގެ ނިޒާމާއި ކުނިނައްތާލުމުގެ އިންތިޒާމްތައް ހަމަޖެހިފައިވުމެވެ.

ތިމާވެށި

އަތޮޅާއި ރަށުގެ ނާޒުކު ތިމާވެއްޓަކީ މިއަދާއި މާދަމާގެ ޖީލުތަކުގެ ތަރައްޤީއާއި ބޭނުންތަކަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތަށް ހިމާޔަތްކޮށް ރައްކާތެރިކުރެވިފައިވާ ވެއްޓަކަށް ވުމެވެ. އަދި ތިމާވެށީގެ ސަބަބުން ނިކުންނަ މައްސަލަތައް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތަކަށް ރައްޔިތުންގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށް ސަލާމަތްކަމާއެކު ހައްލުކުރެވިގެން ދާންޖެހޭނީ އަދާއި މާދަމާގެ ރައްޔިތުންގެ މަންފާއަށެވެ.

ސިޔާސީ ރިފޯރމް ދެމެހެއްޓުމަށް އިޤްތިސާދީ ރިފޯރމް ކުރަންޖެހެއެވެ

ދިވެހިރާއްޖޭގެ 1190 ރަށުގެ ތެރެއިން 200 ރަށުގައި ދިރިއުޅޭ 300000 އެތަކެއް ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ކިބައިން ފެށިގެންއަންނަ ވެރިކަމުގެ ބާރުތައްވަނީ ވަކިކުރެވިފައެވެ. ވަކިކުރެވުނު ތިންބާރުކަމުގައިވާ؛ ސަރުކާރު ހިންގުމުގެ ތަންފިޒީ ބާރާއި، އަދުލު އިންސާފުގާއިމް ކުރުމުގެ ބާރާއި، ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކޮށް ޤާނޫނު ހެދުމުގެ ބާރުތައް އެއްބާރު އަނެއްބާރުގެ މައްޗަށް ފާރަވެރިވާ ގޮތަށް ވަކިކުރެވިފާވެއެވެ. އަދި ހަމަ ރައްޔިތުންގެ ހައްޤާއި ސަރަފު ހިމާޔަތްކުރުމަށް ތަފާތު ގިނަގުނަ މުސްތަޤިއްލު މުއައްސިސާތަކެއް ޤާއިމް ކުރެވި، ދިވެހީންގެ އަދާއި މާދަމާއަށް ދިމިޤްރާތީ އައު މަގެއް ހިޔާރުކުރެވިއްޖެއެވެ. ސިޔާސީގޮތުން ބޮޑެތި ބަދަލްތަކެއް ޤައުމަށް ވެރިވެގެން ދިޔައީ އޮގަސްޓު 7، 2008 ގައި ތަސްދީގު ކުރި ޤާނޫނު އަސާސީންނެވެ. މިފަދައިން އައުޤާނޫނު އަސާސީގެ ދަށުން ސިޔާސީ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް މިގަރުނުގެ ދިމިގުރާތީ ހަމަތަކުން ޤައުމަށް ވެރިވަމުން ދިޔަނަމަވެސް ޤައުމުގެ އިޤްތިސާދުގެ ބިންގާ ހަރުދަނާކުރުމަށް އިޤްތިސާދީ ރިފޯރމަށް ޤަޢުމު ވަނީ އިންތިހާއަށް ބޭނުންވެ، އެދިއެދިއެވެ.

ސަބަބަކީ ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ގުދުރަތީގޮތުން ވަރަށް މުއްސަދި ގައުމެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ މުއްސަދިކަންއެއީ ވަންހަނާކުރެވިދާނޭ އެއްޗެއް ނޫންކަން ޔަގީނެވެ. ފުރާންސުގެ ޙަބަރުފަތުރާ އެޖެންސީ (14 ޖެނުއަރީ 2008) ބުނާގޮތުންނަމަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ އުފެއްދުންތެރިކަމުގެ މިންގަޑުން 4000 އެމެރިކާ ޑޮލަރު ދިވެހި ކޮށްމެ ބޮލަކަށް ނިސްބަތުން މިއަހަރު ޖެހޭނެކަމަށް ދިވެހި މަރުކަޒީ ބޭންކު އެމްއެމްއޭ ރިޕޯރޓުކުރެއެވެ. މިނިސްބަތަކީ ކޮށްމެ މީހަކަށް ނުވަތަ ބޮލަކަށް އަހަރަކު 51400 ރުފިޔާ، މަހަކަށްބަލާއިރު 4283 ރުފިޔާ އަދި ދުވާލަކަށް ބަލާއިރު 143 ރުފިޔާއެވެ.

ކަންމިހެން ހުރިކަމުގައި ވީނަމަވެސް މުއްސަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ، ދިވެހިރައްޔިތުންގެ ބޮޑުއާބާދީއެއް ފަގީރުހާލުގައި ދިރިއުޅުން ވޭތުކުރަންޖެހިފައިވެއެވެ. ޔޫއެންޑީޕީގެ ރިޕޯރޓުތަކުން ފެނިގެންދަނީ ދިވެހީންގެ އާބާދީގެ %40 ނުވަތަ ދެބައިކޮށްފަ އެއްބަޔާގާތްކުރާ އާބާދީއެއްގެ ރައްޔިތުން ދިރިއުޅެމުންގެންދަނީ ފަޤީރު ހާލު ދުވާލަކަށް 12.85 ރުފިޔާ ނުލިބިއެވެ. މިހާކުޑަ ލާރިކޮޅެއް ލިބިގެން މިހާބޮޑުއާބާދީއެއް ފަގީރު ހާލުގައި މުއްސަދިދިވެހިރާއްޖޭގައި އުޅެންޖެހިފައިވާކަން އެއީ ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ވަރަށްބޮޑު ހިތާމައެކެވެ.

ވީއިރު މުއްސަދި ދިވެހިރާއްޖެ ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮވެ، ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންގެ ލޮބުވެތިކަމަށްޓަކައި ފަގީރުންނާއި މުއްސަދީންގެ ފަރަގު ކުޑަކުރުމަށް އިޤްތިސާދީ ގޮތުން ހެޔޮބަދަލް ތަކެއް ގެނަންޖެހެއެވެ. މިފަދއިން އެއްގޮތުން ނޫނީ އަނެއްގޮތުން ދިވެހި އިޤްތިސާދަށް ދިރުން ދިނުމަށްޓަކައި އަދި ފަޤީރުންނާއި މުއްސަދީންގެ ފަރަގު ކުޑަކުރުމަށް އެއްމެ މުހިއްމު އިޤްތިސާދީ ހެޔޮބަދަލަކަށް ވާނީ ޓެކުސް ނިޒާމެއް ތައާރަފް ކުރުމެވެ. ޓެކުސް ނިޒާމަކުން މުއްސަދީންނާއި ކުންފުނިތަކުންނާއި އިންޑަސްޓުރީތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ބޭނުންވާ ހިދުމަތް ޤާއިމްކޮށް ފަހިކުރުމަށް ސަރުކާރަށް ފައިސާ ލިބިގެން ދާނެއެވެ. އަދި އާބާދީގެ ފަޤީރު %40 މީހުންނާއި މުއްސަދީންގެ ފަރަގު ކުޑަކުރުމަށް އެފައިސާ މުއްސަދިންގެ އަތުން ނެގި ފަޤީރު ރައްޔިތުންނަށް ދެވޭ ޙިދުމަތްތަކުގެ ފެންވަރު މަތިކޮށް ތަރަށްޤީއަށް ހޭދަކުރެވިގެން ދާނެއެވެ.


މިމުހިއްމު ހެޔޮބަދަލާއެކު ދެންވިސްނަންޖެހިފަ ވަނީ ރައްޔިތެއްގެ ގޮތުގައި 200 ރަށަށް 300000 މީހުން ކުދިކުދި އާބާދީތަކަކަށް ބެހިގެން ދިރިއުޅެގެން ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ އިޤްތިސާދީ، ފައިދާ އާއި ކުރިއެރުމާއި ހަޟޯރަތާއި ރަށްވެހިކަން ހޯދިދާނެހެއްޔެވެ. މިފަދައިން ވިސްނާލާއިރު 200 ރަށުގައި ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންގެ ދިރިއުޅުން ވޭތުކޮށްގެން ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންގެ ގުދުރަތީ ގޮތުން އަންނަ ސުނާމީކާރިސާއެއްގެ ސަލާމަތަށްޓަކައިވެސް ގޮތްތަކެއް އިންތިޒާމް ކުރަންޖެހެއެވެ. މިސާލަކަށް މާލެވަށައިގެން ޖަޕާނުސަރުކާރުން ލާފައި ވާފަދަ 60 މިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ތޮށިގަނޑެއް 200 ރަށުގައި ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންގެ ސަލާމަތަށްޓަކައި 12 ބިލިޔަން ޑޮލަރު ހޭދަކޮށްގެން ނުލެވޭހާ ހިނދެގައި ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަކަށް ލޮބުވެތިއެއް ނުވެވެއެވެ. ވީމާ، ދަންނަވަން މިއުޅެނީ ރާއްޖޭގެ އަތޮޅުތައް މާލޭގެ ތަޖުރިބާގެ ކާމިޔާބީއާއި ނާކާމިޔާބުގެ އަލީގައި ރައްޔިތުންގެ ފައިދާއަށް ލާބައަށް ސަރަހައްދުތަކަކަށް އެއްފަސް ކުރަންޖެހެއެވެ.

އާބާދީ އެއްފަސް ކުރުމާއި އެކު ދިވެހި އިޤްތިސާދު ބަރޯސާކޮށްފަވާ ދާއިރާތަކުގެ އިތުރުން ތަފާތު ގިނަގުނަދާއިރާތަކަކެއްގައި އިޤްތިސާދީ މަސައްކަތްތައް ކުރެވެންޖެހެއެވެ. ކޮންޓެއިނާރ ޓުރާންސިޓު ބަނދަރު ތަކާއި ގުޅިފަޅާއި ހުޅުމާލެ ތަރައްޤީ ކުރުމުގެ މެގަޕުރޮޖެކްޓުތައް ފެށިގެން އަންނަންޖެހޭއިރު ޤަޢުމުގެ އެތެރޭގެ ކުދިވިޔަފާރިތައް އާރޯކަމާއެކު ހެދިގަންނާނެފަދަ ގޮތްތަކާއި ވަސީލަތްތައް ހޯދައިދޭންޖެހެއެވެ. މިފަދައިން ވިސްނާއިރު ދަނޑުވެރިކަމާއި އިޔާދަކުރަނިވި ހަކަތައިގެ ގޮތްތަކަށް ހޭނި، ވަޒީފާތައް އިތުރުކޮށްގެން މެނުވީ ރައްޔިތުންގެ ޖީބަށް އިތުރު ފައިސާ ވަދެގެނެއް ނުދާނެއެވެ. މީގޮތަށް ތަފާތު ދާއިރާތަކަށް ބޭނުންވާ އިންވެސްޓަރުންވެސް ހޯދަން ޖެހެއެވެ. އިންވެސްޓަރުންނަށްޓަކައި އިންވެސްޓަރުން ހިއްކިޔާ އަދި ޤަޔާވާ އިޤްތިސާދީ މާހަޢުލެއްވެސް އުފައްދަން ޖެހެއެވެ.

އިންވެސްޓަރުން ހިއްކިޔާ އަދި ގަޔާވާ މާހަޢުލެއް އުފެއްދުމަށްޓަކައި ޤާނޫނީ ރަނގަޅު އޮނިގަނޑެއް އޮތުމުގެ މުހިއްމުކަން ބޮޑުވެއެވެ. ތަފާތު ގިންތީގެ މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތް ކުރުމާއި އެކުއެކީ އިންވެސްޓަރުންގެ ހައްޤުތަކާއި ބިންކުއްޔަށްދޭ މުއްދަތާއި ގުޅުން ހުރި ތަފާތު ގިނަގުނަ ޤާނޫނުތަކަކަށްވަނީ ބޭނުންވެފައެވެ. ބޮޑެތި އިންވެސްޓުމަންޓަށް މަގުފަހިވާގޮތަށް ގިނަ ދުވަހަށް ބިންކުއްޔަށް ދެވިގެން ނޫނީ ސިންގަޕޫރާއި ދުބާއި ފަދަ ތަންތަން ހޯދި އަދި ހޯދަމުންދާ ކުރިއެރުން ނުހޯދޭނެއެވެ. ވީމާ، އެކަމަށް މަގުފަހިވާ ގޮތަށް ހުރިހާފާރާތްތަކެއްގެ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތްވާފަދަ ޤާނޫނީ އޮނިގަނޑެއްގެ މުހިއްމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ.

ވީމާ، މިހާރުކުރަންޖެހިފާވާ އެއްމެ މުހިއްމު އެއްމަސައްކަތަކީ އިޤްތިސާދު ހަރުދަނާ ކުރުމަށްޓަކައި ގެންނަންޖެހޭ މިނަތްގަތް ބަދަލްތަކާއި އަދި އެހެނިހެންވެސް އިޤްތިސާދީ ހެޔޮބަދަލް ގެނައުމެވެ. މިކަން ކުރުމަށްޓަކައި އެކަމުގެ ހާއްސަ ފަންނީ މާހިރުންގެ ޓީމެއް އެކުލަވާލައިގެން އެބޭފުޅުންގެ އިރުޝާދާއެއްގޮތަށް ރަށާއި އަތޮޅު އަދި ރާއްޖެ ދުނިން ބޭރަށް ވިސްނައިގެން ކަންތައްތައް ރޭވިގެން ކުރިޔަށްގެންދިޔުމަށް ވަނީ އިންތިހާއަށް ބޭނުންވެފައެވެ. އެފަދަ ފުރުސަތަކަށް ޤައުމުގެ ހާލުގެ ދުލުންދަނީ ގޮވަމުންނެވެ. ވީމާ، މިސަރުކާރުގައި ހިތްވަރެއްހުރެ، ހަޤީޤަތުގަ ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންދެކެ ލޮބުވެތި ވާނަމަ، އެއްމެފުރަތަމަވެސް ކުރަންވީކަމަކީ ދިވެހި އިޤްތިސާދު ސަލާމަތްކޮށް ހަރުދަނާކުރުމުގެ މަސައްކަތެވެ.

ހުނަރުވެރި އިލްމުވެރި ވިސްނުންތެރި ރައްޔިތުން ހުސްވެދާނެ ހެއްޔެވެ؟

ކޮށްމެ ގައުމެއްގައިވެސް އެގައުމެއްގެ އެއްމެ އަގުބޮޑު ރައުސްމާލަކީ އެގައުމެއްގެ ހުނަރުވެރި އިލްމުވެރި ވިސްނުންތެރި ރައްޔިތުންނެވެ. އަދި އެރައްޔިތުންގެ ސަބަބުން ގައުމުގެ ތަރައްޤީ އާއި ކުރިއެރުމުގެ ރޭޓު ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި އަވަސްކޮށް ހަރުދަނާކުރާނޭކަމަށް ބެލެވެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހުނަރުވެރި އިލްމުވެރި ވިސްނުންތެރި ރައްޔިތުން ތަކެއް ރާއްޖެ ދޫކޮށް ހިޖުރަކުރަމުން ދާކަމަށް ވަޒަންކޮށްލެވޭ ހެއްޔެވެ؟ ވީއިރު އެފަދަ ހުނަރުވެރި އިލްމުވެރި ވިސްނުންތެރި ކުޅަދާނަ ދިވެހިރައްޔިތުން ދިވެހި ރާއްޖޭ ދޫކޮށް ދާންދިމާވާ ސަބަބުކަމަށް ބެލެވެނީ ކޮންކަމެއްހެއްޔެވެ؟ ކޮށްމެވެސް ކަމެއް ގޯސްކޮށް ހިނގަމުން ދާކަމަށް ވިސްނިދާނެހެއްޔެވެ؟ އެހެންކަމަށްވާނަމަ އެކަމުގެ ސަބަބަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ގައުމަށް އެއްމެ ބޭނުންވާ ހުނަރުވެރި ރައްޔިތުން ގައުމު ދޫކޮށް ދާކަމަށްވަނީ ނަމަ މުސްތަގުބަލުގެ މިގައުމުގެ ހާލަތަކީ ކޮބައިބާއެވެ؟

ހުނަރުވެރި އިލްމުވެރި ވިސްނުންތެރި ރައްޔިތުންތަކެއް ދިވެހިރާއްޖެ ދޫކޮށް ދާއަދަދަކީ ކަނޑައެޅިގެން ސާފުވާން އޮތް އަދަދެއްނޫނެނެވެ. ސަބަބަކީ މިދާއިރާގައި އެކަށިގެންވާފަދަ މައުލޫމާތު ލިބެއް ނެތުމުންނެވެ. ނަމަވެސް އެކި އެކި ދާއިރާތަކަށް ވިސްނުމާއި ނަޒަރު ހިންގާލާއިރު ޑޮކްޓަރުންނާއި މުދައްރިސުންނާއި ލެކްޗަރަރއިންނާއި ނަރުހުން ތަހައްމަލު ނުކުރެވޭ ތަފާތު ސަބަބަކަށްޓަކައި ރާއްޖެ ދޫކޮށް އެހެން ގައުމުތަކަށް ތަނަވަސް ދިރިއުޅުމަަކަށްޓަކައިނަމަވެސް ހިޖުރަކުރަމުން ދެއެވެ. މިއީ ފިލިޕީންސްފަދަ ގައުމުތަކުގެ އެތެކެއް ރައްޔިތުން ގައުމުން ބޭރުގައި ސިންގަޕޫރު ފަދަ ގައުމުތަކުގައި ވަރަށް އާދައިގެ މަސައްކަތްކޮށް ގައުމުގައި ތިބި އެފަރާތްތަކުގެ އާއިލާއަށް އެތަކެއް މިލިޔަން ޑޮލަަރު ފަނުވާފަދައިން ދާދިޔުމެއް ނޫނެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ރާއްޖޭން ބޭރުގެ ވަޒީފާތަކަށް މިސާލަކަށް ބޯޓުދަތުރުކުރުން ފަދަ މަސައްކަތްތަކަށް ގޮސްގެން އެތަކެއް މިލިޔަން ރުފިޔާ އެފަރާތްތަކުންވެސް އާއިލާތަކަށް ދިވެހިރާއްޖެއަށް ފޮނުވަމުން ދެއެވެ. މިގޮތާ ހިލާފަށް އިލްމުވެރި ފަންނުވެރި ކުޅަދާނަ އެތަކެއް ދިވެހިދަރީންނާއި އެދަރީންގެ އާއިލާތައް ރާއްޖެ ދޫކޮށް ހިޖުރަކުރަމުން ދާތަން ފެނެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެއްމެ މޮޅު އަދި ކުޅަދާނެ އެތަކެއް ދިވެހިދަރީން ލޮބުވެތި ދިވެހިރާއްޖެ ދޫކޮށް ދާދިޔުމަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ އިޖްތިމާއި އަދި ސިޔާސީ މައިދާންތަކަށް ފޫނުބެއްދޭފަދަ ގެއްލުންތަކެއް ވެގެންދާނެކަމެކެވެ. އަދި އެފަރާތްތައް ރާއްޖެއަށް ފޮނުވާ މާބޮޑު ފައިސާއެއްވެސް ނުވާނެކަމަށް ބެލެވެއެވެ. އަދި ހަމަ ކޮށްމެވެސް ދުވަހަކުން އެފަރާތްތަކުގެ ގާތްތިމާގެ ފަރާތްތައް ދެކިލުމަށް ނޫނީ ޒިޔާރަތްކުރާތަންވެސް ނުފެންނާނެއެވެ.

ގިނަފަހަރަށް މިފަރާތްތަކުގެ ހުނަރުވެރި ގާބިލްކަން ފުރިހަމަ ކޮށްދެވިފައިވަނީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ ހަރަދުގައިކަމަށްވީނަމަވެސް އެކަމުގެ އާހިރު ފައިދާ ލިބިގެން އެދަނީ ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމަކަށެވެ. ސަބަބުތަކެއް ނެތިއެއްވެސް ނޫނެވެ. މީގެތެރޭގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުޅެގެން ނުވަތަ މަސައްކަތްކޮށްގެން އިންސާފުވެރި އަދުލުވެރި ދިރިއުޅުމަކަށް ވާސިލްނުވެވޭނޭ ކަމާއި ސިޔާސީ އިޖުތިމާއި މައްސަލަތައް އައުސަރުކާރާއެކު ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ބޮޑުވެ، މުއްސަދީންނާއި ފަގީރުންގެ ފަރަގު އަތްނުފޯރާވަރަށް ބޮޑުވުމާއި ދިރިއުޅުމުގެ އަގު ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ބޮޑުވާއިރު ލިބޭ އާމްދަނީ ކުޑަވުމުމުގެ ސަބަބުން އާއްމު ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ދައްވަމުން ދިޔުމާއި ވަކިކަހަލަ ފިކުރަކަށް ހުރިހާކަމެއް ލެނބި ނިމިގެން ދިޔުމާއި މުޅި މުޖުތަމައުގައި ފެތުރެމުންދާ ނޭއްގާނީކަމާއި ބޭއިންސާފާއި ކޮރަޕްސަނުގެ ގޮތްތަކާއި ވަޒީފާ އަދާކުރާމާހައުލުގެ އިސްވެރީންގެ އިޙްލާސްތެރިކަމެއްނެތި ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުރުމުގެ ފުރުސަތު ނުދިނުމުގެ އަމަލުތަކުގެ ސަބަބުތައްއެއީ މިކަމުގެ ބައެއް ކަމުގައި ބެލިދާނެއެވެ. މިކަމުގެ މިސާލަކަށް ކުރީގެ ސަރުކާރުން އިސްތިޢުފާދިން މިނިސްޓަރުންގެ އިންޓަރވިއުއަށް ރިޔާއަތްކުރުމުންނާއި މިހާރު ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނާއި އިލްމުވެރިންގެ ޝަކުވާތަކަށް ބެލުމުން ކަންހުރިގޮތް ވަރަށް މަތީފެންވަރެއްގައި ދެނެގަނެވެއެވެ. އަދި މިކަމުން މުޅިގައުމުގެ ކުރިމަގަށް ކުރާނެ އަސަރަކާމެދު ހިޔާލުކުރެވިފައިވޭ ހެއްޔެވެ؟

ދިވެހިރާއްޖެ ނޫނަސް ދުނިޔޭގެ ތަފާތު އެހެނިހެން ފަގީރު އަދި ކުރިއަރާފައިވާ ގައުމުތަކުންވެސް އެކި ފަރުދުން ތަފާތު ސަބަބުތަކަށްޓަކައި ދުނިޔޭގެ އެކިއެކި ކަންކޮޅުތަކަށް ހިޖުރަކުރަމުން ދެއެވެ. މިގޮތަށް ވިސްނާލާއިރު ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދީ އަދި އިޖުތިމާއީ ކުރިއެރުންތަކަށްޓަކައި ތައުލީމީ އިލްމުވެރި ފަންނުވެރިން އެންމެގިނައަދަދަކަށް ހިޖުރަކުރާ އެއްގައުމަކަށް ވެފައިވަނީ އެމެރިކާއެވެ. އޮސްޓުރޭލިޔާއިން އަހަރަކު 80000 ރައްޔިތުން ގައުމުދޫކޮށް އެހެން ގައުމުތަކަށް ހިޖުރަކުރާއިރު ގިނައިން އިލްމުވެރި ފަންނުވެރިން އިގިރޭސިވިލާތަށާއި ހޮންކޮންގަށާއި ސިންގަޕޫރަށާއި އެމެރިކާއަށް ހިޖުރަކުރަމުންދާކަމަށް އެގައުމުގެ ބިޔުރޯ އޮފް ސުޓެޓިސްޓިކްސ އިން ހާމަކުރެއެވެ. ނިއުޒިލޭންޑުން ވެސް ގިނައަދަދެއްގެ އިލްމުވެރި ފަންނީ ރައްޔިތުން އެގައުމު ދޫކޮށްދާތީވެ، އަހަރަކު 10000 ތަފާތު އިލްމުވެރި ފަންނުވެރިން އެގައުމަށް ބޭނުންވާކަމަށް ބެލެވެއެވެ. އިންޑިޔާ ޗައިނާ ފަދަ ގައުމުތަކުން 50 އާއި 25 ޕަސެންޓާ ދެމެދުގެ އިލްމުވެރި ފަންނުވެރި ރައްޔިތުން އެގައުމުތައް ދޫކޮށް އެމެރިކާ، އޮސްޓުރޭލިޔާ، ނިޔުޒިލޭންޑުފަދަ ގައުމުތަކަށް ހިޖުރަކުރަމުންދެއެވެ. މި ފަދަ ގައުމުތަކުގައި ޕީއެޗްޑީއަށް ކިޔަވަމުންދާ މީހުންގެ ތިންބައިކޮށްފަ ދެބައިމީހުން އެނބުރި އަމިއްލަވަތަނަށް ނުދާކަމަށް ބެލެވެއެވެ. ވީމާ، ރާއްޖެވެސް ދުނިޔޭގެ އޮއިވަރުން އެކަހެރިވެގެން ނުދާނެއެވެ. އަދި މިހާރުގެ މަސައްކަތުގެ މާހައުލާއި މުސާރައިގެ އޮނިގަނޑުން ސިޔާސީވެރީންނަށް ބޮޑުމުސާރަދީފަ، ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނާއި އިލްމުވެރީން ފަދަފަރާތްތަކަށް ހަނޑޫކޮޅެއް ގަނެވޭ ވަރަށް މުސާރަ ހަމަޖެހިގެން ދިޔުމުން އެފަރާތްތައްވެސް އެހެންގައުމުތަކަށް ހިޖުރަކުރަން ވިސްނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. އޮސްޓުރޭލިޔާ ނިއުޒިލޭންޑަށް ބޭނުންވާ ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނަށް ވަޒީފާގެ ފުރުސަތާއި ދާއިމީ ވިސާގެ ފުރުސަތު ފަސޭހަކަމާއެކު ތަނަވަސްވެއެވެ.

ރާއްޖޭގެ އާބާދީގެ ނިސްބަތުން ވިސްނާލާއިރު އިލްމުވެރި ފަންނުވެރީންނަކީ މަދުބައެކެވެ. އަދި އެމަދު މީސްކޮޅުންގެ ތެރެއިން ގިނައަދަދެއްގެ ރައްޔިތުން މިގައުމު ދޫކޮށް ދާންޖެހޭ ފަދަ ހާލަތަކަށް ކަންކަން ބަދަލުވަމުންއެބަދެއެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެދާނޭ ނުކުޅެދުންތެރިކަމަކަށް ވިސްނުމުގެ ވަގުތުމިއީއެވެ. ދިވެހިރާއްޖެ ތަރައްޤީގެ އުސްހަރުފަތްތަކަށް ގެންގޮސްދޭން ތިބި ވިސްނުންތެރި ސިކުޑިތަކާއި މަސައްކަތްތެރި މުލައްދަނޑިތަކާއި ގައުމީލޭ ހިނގާ ހިތްތައް މާޔޫސްވެގެން މިގައުމު ދޫކޮށްދާންޖެހޭ ސަބަބުފެންނަމުން ދާއިރު އަވަސް ހައްލަކަށް ބޭނުންވެއެވެ. އިލްމުވެރި ހުނަރުވެރި ފަރާތްތައް ގައުމުދޫކޮށް ދާދިޔުމަކަށް ހައްލެއްނެތޭ އެއީ ދުނިޔަވީގޮތުން ކަންހިނގާގޮތޭ، ދޮންވެލި ފިނޮޅުތަކަށް ދޫނިތައް އައިސްގޮސްވާފަދައިން، އެއްބަޔަކު ދިޔައިއްޔާ އަނެއްބަޔަކު އަންނާނެޔޭ އަދި އެފަރާތްތަކުގެ ބަދަލުގައި އިންޑިޔާ ލަންކާ ބަންގުލަދޭޝް އިން މީހުންގެންނާނިއްޔޭ ބުނެ ނިންމާލެވޭކަންވެސް ނެތެވެ. އެހެންވެއްޖެނަމަ ސަރުކާރު ހިންގާނޭ ބަޔަކުވެސް އިންޑިޔާ، ލަންކާ އަދި ބަންގުލަދޭޝް އިން ގެންނަން އެބަޖެހެއެވެ.