Wednesday, December 31, 2008

ޤާނޫނު އަސާސީގެ ބާރު ކަނޑުވާލުން

ޤާނޫނު އަސާސީއަކީ އަހަރުމެން ރައްޔިތު އެންމެންނާއި އަދި އުފެދިފާވާ ސަރުކާރާއި އެހެނިހެން މުސްތަޤިއްލު މުއައްސިސާތައް އެއެއްޗަކަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށްހިތާއި ތަބާވާންޖެހޭނޭ އެއްޗެކެވެ. އަދި ޤާނޫނު އަސާސީން ވަކިގޮތަކަން ކުރަން ލާޒިމްކުރާއެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރުމުގެ ބާރު އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ލިބިގެންނެއް ނުވެއެވެ. ވީއިރު ދިވެހިރާއްޖެގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން މިއަދު ކަންތައްކުރައްވާފާވާގޮތުން މިފެންނަނީ ދިވެހިރާއްޖެގެ ޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤާނޫނު އަސާސިގެ ބާރުކަނޑުވާލާފަދަ ނިންމުމެއް ނިންމަވާފައިވާތަނެވެ.

ދިވެހިޖުމްހޫރިއްޔަގެ ޤާނޫނު އަސާސިގެ ބާރު ކަނޑުވާލުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ އެއްމެ ބޮޑު ހިޔާނާތުން ކުއްވެރިވާފަދަ އަމަލެކެވެ.
މިފަދަކަމެއްގައި ބައިވެރިވެއްޖެ މީހަކު ނުވަތަ ބަޔަކު ޤަޢުމަށްވެވޭ އެއްމެ ބޮޑު ހިޔާނާތުން ހިޔާނާތްތެރިވެއެވެ. ވީއިރު އިންތިޤާލީ މަރުހަލައިގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން އެމަޖިލީސް ޗުއްޓީއަށް މެދުކަނޑާލަން ނިންމި ނިންމުމުގެ ސަބަބުން އާއްމު އިންތިޙާބުގެ ދެބިލެއްގެ މަސައްކަތް ނުކުރެވިގެން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޙާބު ޤާނޫނު އަސާސީގައި ކަޑައަޅާފައިދުވަސްތަކަށް ނުބޭއްވިގެން ޤަޢުމަށްޤާނޫނީ ހުސްކަމެއް އަންނާނެކަމަށްބެލެވޭއިރު، އެއަމަލުގައި ބައިވެރިވި ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުން ޤާނޫނު އަސާސިގެ ބާރު ކަނޑުވާލީކަމަށް ނުބެލެވޭނެހެއްޔެވެ.

ޤާނޫނު އަސާސީގެ ބާރުކަނޑުވާލުމުގެ މަގުތަނަވަސް ކޮށްދިނުމުގެ ޤައިރު ނިންމުމުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ތަފާތުމެމްބަރުން ބައިވެރިވެފައިވެއެވެ. މަޖިލީހުގެ 18 މެމްބަރުން ވޯޓުދީގެން މިފަދަ ނިންމުމެއް ޤާނޫނު އަސާސީއާއި ހިލާފުވުމަށް ނިންމެވިނިންމެވުމުން ދޭހަކޮށްދެނީ 62000 ރުފިޔާގެ ބޮޑުމުސާރަ ލިބޭ މިއަށާރަ މެމްބަރުން ޤަޢުމަށް ޤައްދާރުވެ ހިޔާނާތްތެރިވާން މަސައްކަތް މިކުރަނީ މާތް ﷲ ގަންދީ ކުރައްވާފައިވާ ހުވަޔާއިވެސް ހިލާފަށް އަމިއްލަ މަސްލަހަތާއި އެއްގޮތަށެވެ.

ޤާނޫނޫ އަސާސީއަށާއި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާއިދު ތަކަށް އެއްމެ ފުރިހަމައަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތުމުގެ ނަމޫނާބަޔަކަށް ވާންޖެހޭނީ ޤާނޫނު ހަދާމަޖިލީހާއި އެމަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންނެވެ. މިފަދައިން ޤާނޫނު އަސާސީގެ ބާރުކަނޑުވާލާ ބަޔަކަށް އެފަދަ ފަރާތްތައް ވާންވެއްޖެނަމަ ޤަޢުމުގެ ހާލަތަކީ ކޮބައިތޯއެވެ. އަދި އެފަރާތްތަކުން ޤަޢުމުގެ ޅަޒުވާން ޖީލަށް އެދައްކުވައިދެނީ ކޮންފަދަ ނުބައި ރޯލްމޮޑަލެއްހެއްޔެވެ. މިފަދައިން ޅަޒުވާނުންނަށް ޤާނޫނު އަސާސީއަށް ހިލާފުވުމަށް ދަސްކޮށްދޭ ނަމޫނާބަޔަކަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންވާންވެއްޖެނަމަ މުސްތަޤްބަލުގެ އަންނަންއޮތް ދިވެހި ޖީލުގެ ހާލަތަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ.

މިފަދަ ޤައިރު ނިންމުންތަކުގައި ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުން ބައިވެރިވިކަމީ ރައްޔިތުންގެ އެއްވެސް އިހުސާސެއްނުދައްނަކަމުގެ ހެއްކެކެވެ. މިފަދަ ޤައްދާރު ހާއިނު އަމަލެއްގައި ރައްޔިތުން ތަމްސީލު ކުރާ މަންދޫބުން ބައިވެރިވުމަކީ އެފަރާތްތައް ތަމްސީލުކުރާ އަތޮޅަށާއި ރައްޔިތުންނަށް ލިބުނު ވަރަށް ހަޑިހުތުރު ނަމެކެވެ. އެފަރާތްތައްވެގެން އެދިޔައީ ޤަޢުމަށާއި ރައްޔިތުންނަށް ވަފާތެރި ވުމުގެ ޒައްރެއްގެ މިންވަރުވެސް ނެތް ފަރާތްތަކަކަށެވެ. އެފަރާތްތަކުގެ މަސްއޫލިއްޔަތާއި ޒިންމާދާރުވުމަށް ފުރަގަސް ދެއްވާފައިވާ ފަރާތްތަކެކެވެ. ވީއިރު އަހަރުމެން އަދިވެސް ވޯޓުލައިގެން ހޮވަންވީ އެފަރާތްތައްހެއްޔެވެ.

ވީމާ، ރައްޔިތުން ވޯޓުލާއިރު މިފަދައިން ކަންކުރާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެމްބަރުން މަޖިލީހުން ދުރުކުރުމަށް ވިސްނުން ބަހައްޓައިގެން މަސައްކަތް ކޮށްގެން މެނުވީ ޤަޢުމުގެ ހާލަތު ރަނގަޅު ނުކުރެވޭނޭކަމަށް ދެކެމެވެ.

Thursday, December 25, 2008

ޒިންމާދާރީ ކޮންފަރާތެއް ހެއްޔެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާއަކީ މިޒަމާނުގެ ޒިންމާދާރު ޑިމޮކުރަސީއަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކުގެ ތެރެއިން ނުކިއްސަރު އެތައް ކަމެއް ހިގަމުންދާކަން ފެންނަމުން ދެއެވެ. ފަހުގެ ތާރީޙުގައި ތަފާތު ގިނަ ޕާރޓީތައް ވާދަކުރި ރިޔާސީ އިންތިޙާބުގައި ގުޅިފައިވާ ޕާރޓީތަކުގެ އިއްތިހާދުން ވެރިކަން ކާމިޔާބުކުރުމަށްފަހު ކުރަމުންދާ ވެރިކަމުގައި ފާއިތުވި ދުވަސްތައް ވެގެން ގޮސްފައިވަނީ ސަރުކާރުގެ އެތެރޭންނާއި ބޭރުން ގޮންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވި ދުވަސް ތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ ލާބަޔާ މަންފާއަށް ވިސްނައިގެން ކަންކުރާ މިންވަރާއި އިއްތިހާދީންގެ ގުޅުމުގެ ބަދަހިކަމުގެ މިންވަރު ވަޒަންވެގެން ގޮސްފައިވާ ދުވަސްވަރަކަށެވެ.

ރައްޔިތުންގެ ލާބަޔަށް ހަރަދު ކުޑަކުރުމުގެ އަސަރު ފެންނަލެއް މަދެވެ. ބަލައިލި ކޮށްމެ ދިމާލަކުންވެސް ފެނިގެން ދަނީ މިނިސްޓަރުންނާއި ސްޓޭޓު މިނިސްޓަރުންނާއި ޑިޕިޔުޓީ މިނިސްޓަރުން މަޤާމުތައް އަވަށްޓެރީންނާއި ރަހުމަތްތެރީންނާއި ތިމާގެ މީހުންނަށް ބައިއެޅިގެން ދާތަނެވެ. ފެންވަރާއި ޤަޢުމަށްވެފައިވާ ހިޔާނާތާއި ޤައްދާރުކަން އެއީ ބަލާ މިންގަޑެއް ނޫނެވެ. ވީއިރު ޤަޢުމީ ނަވުގެ މިސްރާބު ޖަހާފައި މިވާ ދިމާލަކީ ކޮބައިކަން ވަޒަންކޮށްލެވެއެވެ.

އަނެއްކޮޅުން ވަޒީފާތައް ތަކުރާރުވެގެން ސަރުކާރުގެ މަތި ބޮޑުވަމުން ފުޅާވަމުން ބުރަހެލިވަމުން އެދަނީ ބަޖެޓުގެ މިތާށި ދުވަސްވަރުއެވެ. ސްޕެސަލް އެންވޯޔީންނާއި ހިޔުމަން ރައިޓުސް އެމްބެސެޑަރުންނާއި ކެބިނެޓު ސެކެއްޓެރީންނާއި ރަށްރަށުގެ ހިންގުމަށް ކައުންސިލަރުން ފަދަ ވަޒީފާތައް ހަމަޖެހިގެން އެދަނީ ވަކިމީހަކަށް ވީތީވަޒީފާ ހަމަޖައްސާ ބީދާއިންނެވެ. މީހުންނަށް ވަޒީފާ ދިނުމުގެ މި އާދަ އަހަރުމެންގެ ތެރެއިން ކެނޑޭނީ ކޮންއިރަކުންކަން ދެނެގަންނަން ދައްޗެވެ.

އަނެއްކޮޅުން ޤާނޫނީ ވެރިކަން ހިންގަން ބުނާއިރު ޤާނޫނާއި ހިލާފަށް ކަންތައް ކުރަމުން ދާތައް ފެންނަމުން ދެއެވެ. ޤާނޫނާއި ހެދިފައިހުރި ޤަވާއިދާ ހިލާފަށް ކުއްވެރީން ދޫކޮށްލާ ހެދުމުގެ އިތުރުން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ބަހެއްނެތި ލޯނުތައް ނެގިގެން ދާތައްފެންނަމުން ދާތީވެ، ޤާނޫނު ހަދާމަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންނާއި ޤާނޫނީ މާހިރުންވެސް އެވާހަކަ ދައްކަމުން ދާކަމީ މިއަދު މިޤަޢުމުގެ ހާލަތެވެ. ވީއިރު ޤާނޫނީ ވެރިކަމެއް މިޤަޢުމުގައި ހިނގަން ފަށާނީ ކޮންއިރަކުން ކަން ދެނެގަންނަން ދައްޗެވެ.

ޤާނޫނަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތަންޖެހެނީކީ ރައްޔިތުން އެކަންޔެއް ނޫނެވެ. ސަރުކާރާއި ޤާނޫނު ހަދާ މިޖިލީސްވެސް މެއެވެ. ނަމަވެސް މިއަދުވެސް މިފެންނަނީ ސަރުކާރު ޤާނޫނާއި ހިލާފަށް ކަންތައް ކުރަމުންދާއިރުވެސް އެކަމަށް ފާރަވެރިވާންޖެހޭ ފަރާތްތައް ފާރަވެރިނުވާ މަންޒަރެވެ. އަދި ޤާނޫނު ހަދާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީސްގެ ޒިންމާ އަދާ ކުރުމުގައިވެސް ޒިންމާދާރު ކުޑަގޮތަކަށް ޤަޢުމަށް ޤާނޫނީ ހުސްކަމެއް މެދުވެރިވާފަދަގޮތަކަށް މަސައްކަތްކޮށްފައެވެ. ޤާނޫނު އަސާސީން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިންތިޙާބު ބާއްވަން ލާޒިމުކުރާ ތާރީޙަށް އެއިންތިޙާބު ބޭއްވުމަށް ބޭނުންވާ އިންތިޙާބީ ގާނޫނާއި ދާއިރާތައް ކަނޑައަޅާ ޤާނޫނުގެ މަސައްކަތް ނުކުރެވިއެވެ.

މަންޒަރުފެންނަގޮތުން މިހާރު މަޖިލީހުގެ މަސައްކަތް މިވަނީ އިއްތިހާދީންގެ އެމްޑީޕީ އާއި ޖުމްހޫރި އާއި ދެމެދު މިހާރު ހިނގާ އަރައިރުމާ ގުޅިފައެވެ. އެއްބަޔަކު މުހުލަތުދެމުންދާއިރު އަނެއްބަޔަކު އެދަނީ ރައްދު ދެމުންނެވެ. މަޖިލީހުގެ ގިނަ ގޮނޑިތަކެއް ލިބިފައިވާ ޖުމްހޫރީ ޕާރޓީއިން އެފަރާތުގެ ހުށައެޅުމާއި އެއްގޮތަށް ސަރުކާރު ހިންގާ އެމްޑީޕީ ދީލައިލާއިގެން މެނުވީ މިހާރު އުދަރެހުން ފެންނަމުންއެދާ ޤާނޫނީ ހުސްކަމަކުން ޤާޢުމު މިންޖުކުރެވިދާނެކަމާ މެދު ސައްކުއުފެދެއެވެ.

ޤަޢުމުގެ ކަންތައްތައް ނިންމުމުގައި ތިއްބެވި ޕާޓީތަކުގެ ކަންތައްތައް މިހެން ހުރިއިރު ވާފާތެރިވަމުން އެދަނީ ޤަޢުމަށް ކަމާމެދު ސައްކުކުރުމުގެ ޖާގައުފެދެއެވެ. އިޙްލާސްތެރިވަނީ ޤަޢުމާއި ރައްޔިތުންނަށް ކަން ދެނެގަންނަން ދަތިވެއެވެ. ރައްޔިތުންނަކީ އެފަރާތްތަކުގެ ވެރިންކަމަށްވާއިރު ހާދިމުން ރައްޔިތުންނަށް ޒިންމާދާރުވެ، އިޙްލާސްތެރިވެ، ކުރިހުވަޔާ އަހުދާއި އެއްގޮތަށް ޤަޢުމާއި ރައްޔިތުންނަށް ވަފާތެރިވާންޖެހެނީ ނިހާޔަތަށެވެ.

Monday, December 22, 2008

ޤަޢުމުގެ ވެރިން ޤަޢުމުގެ ހަޒާނާއިން ލޫޓުވާ ފައިސާ ހޯދާނެގޮތް

ރޮއިޓާރސް އިން ޙަބަރުދީފައިވާ ގޮތުގައި 17ސެޕްޓެމްބަރ 2007 ގައި އެކުވެރި ދައުލަތްތަކުގެ ޖަމިއްޔާ (އދ) އާއި ދުނިޔޭގެ މާލީ އިދާރާ (ވޯލޑް ބޭނކް) އާއި ގުޅިގެން އަމަލުކުރަން ނިންމާފައިވާ ވަރަށް މުހިއްމު އަދި އެހޭމަބޭނުންތެރި އިސްނެގުމެއްވަނީ ހާމަކޮށްފައެވެ. މި އިސްނެގުމަކީ ދިވެހިރާއްޖެ ފަދަ ދުނިޔޭގެ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤަޢުމުތަކުގެ ހިޔާނާތްތެރިވެރިން އެޤައުމުތަކުގެ ހަޒާނާއިން ވަގަށް ގެންގޮސް ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ ޤަޢުމުތަކުގައި ރައްކާކުރާފައިސާ އަލުން އަނބުރާ އެޤަޢުމުތަކަށް ރައްދުކޮށް ދިނުމަށް އެކުލަވާލާފައިވާ އިސްނެގުމެކެވެ.

މި އިސްނެގުމަށް ނަންދެވިފައިވަނީ 'ވަގަށް ނަގައިފައިވާ މުދާ އަނބުރާ ލިބިދިނުން' ނުވަތަ އިގިރޭސިބަހުން ލިޔެފައިވާ ގޮތަށް ބުނާނަމަ ސްޓޯލުން އެސެޓު ރިކަވަރީ (ސްޓަރ) މިފަދައިން ނެވެ. މި އިސްނެގުމުގެ މަޤުސަދަކީ ތިންވަނަ ދުނިޔޭގެ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤަޢުމުތަކުގެ ވެރިން އެޤައުމުގެ ހަޒާނާއިން ވަގަށް ނަގައިގެން ގެންގޮސް ކުރިއަރާފައިވާ މުއްސަދި ޤަޢުމުތަކުގައި ރައްކާކުރާ ފައިސާ އަލުން އަނބުރާ އެޤަޢުމުތަކަށް ރައްދުކޮށް އެފައިސާ އެޤަޢުމުތަކުގެ އިޖުތިމާއި ކުރިއެރުމަށާއި ފަޤީރުކަން ނައްތާލުމުގެ މަޝްރޫޢުތަކަށް ހަރަދުކުރުމަށް ހޯދައިދިނުމެވެ.

މި އިސްނެގުން އިފްތިތާޙުކުރަމުން ދުނިޔޭގެ މާލީ އިދާރާގެ ރައީސް ވިދާޅުވެފައިވަނީ ފަޤީރުންގެ ފައިސާ ވަގަށް ނަގާފަރާތްތަކަށް އެފައިސާ ރައްކާތެރިކަމާއެކު ބެހެއްޓުމަށް އަމާން ސުވަރުގެއެއްފަދަ އެއްވެސްތަނެއް ހުރެގެން ނުވާނެއެވެ. މިބާރުހުރި ވަރުގަދަ އިންޒާރަކީ ދުނިޔޭގެ ސުވަރުގެއެއްފަދަ ޤަޢުމުތަކުގެ ރައްޔިތުންގެ ބައިތުލް މާލުން ވައްކަންކުރާ ދުނިޔޭގެ ޤަޢުމުތަކުގެވެރިންނަށް ދިން ވަރަށް ހޫނުގަދަ އިންޒާރެއްކަމާ މެދަކު ޝައްކެއް ނުކުރެވެއެވެ.

މިއަދާ ޖެހެންދެން ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤަޢުމުތަކަށް އެޤަޢުމުތަކުގެ ވެރިން ލޫޓުވައިފައިވާ ފައިސާ ހޯދާ ލިބިގަތުމަށް ޤާނޫނީ އަދި އެހެނިހެން ތަފާތު ގިނަގުނަ ހުރަސްތައް ކުރިމަތިވެފައިވެއެވެ. މި ގޮތުން ފާއިތުވި މާޒީ އަށް ވިސްނާލާއިރު، ފިލިޕިންސްގެ ކުރީގެ ރައީސް ފާރޑިނަންޑް މާރކޯސް ސުވިސް ބޭންކުގައި ރައްކާކޮށްފައިވާ ފިލިޕީންސްގެ ހަޒާނާއިން ލޫޓުވާލި ހަސަތޭކަ ސައްވިސް މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު އަނބުރާ ލިބިގަތުމަށް އެޤަޢުމުން އަށާރަ އަހަރު ހޭދަކޮށްފާވެއެވެ. ނައިޖީރިޔާގެ ކުރީގެ ހުދުމުހުތާރު ވެރިޔާ ސާނި އަބާޗީ 5 އަހަރުތެރޭ އެޤައުމުގެ ހަޒާނާއިން ލޫޓުވާލި 5 ބިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު ޖަމާކޮށްފައިހުރި ސުވިސް ބޭންކުން އެފައިސާ އަނބުރާ ލިބިގަތުމަށް 5 އަހަރު ހޭދަކުރަންޖެހުނެވެ.

ދުނިޔޭގެ މާލީ އިދާރާ ވޯލްޑް ބޭންކުން އަންދާޒާ ކުރާ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ޤަޢުމުތަކުގެ ބޯޑަރު ހުރަސްކޮށް އެކިއެކި ޤަޢުމުތަކަށް ނާޖާއިޒު ފައިސާގެ ގޮތުގަ ބެލެވޭ ޓެކުސް އޮޅުވާލުމާއި ހިޔާނާތުގެ ފައިސާގެ ގޮތުގައ އަހަރަކު 1 ޓުރިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރުވަންނަމުން ދާނެއެވެ. ކަން މިހެން ހުރިއިރު އެފްރިކާ ބައްރުގެ ޤަޢުމުތަކުގެ ޤަޢުމީ އުފެއްދުންތެރިކަމު(ގުރޮސް ޑޮމެސްޓިކް ޕުރޮޑަކްޓު)ގެ %25 ހިޔާނާތުގެ ސަބަބުން އަހަރަކު ގެއްލިގެން ދެއެވެ. މިއީ އަހަރަކު އެޤަޢުމުތަކުން ގެއްލޭ 148 ބިލިއަން އެމެރިކާޑޮލަރެވެ. އެފްރިކާގެ ހާލަތަށް ވިސްނާ ވޯލްޑު ބޭންކުން އަންދާޒާ ކުރާގޮތުގައި އަނބުރާ ލިބިގަނެވޭ ކޮށްމެ 100 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރުން އެއިޑުސް ޖެހިފައިވާ 600000 މީހުންނަށް ނުވަތަ މެލޭރިޔާ ޖެހިފައިވާ 100 މިލިޔަން މީހުންނަށް ބޭސްފަރުވާ ކުރެވޭނެއެވެ.

އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހީންގެ ހާލަތު އިތުރަށް ލިޔެ ބަޔާން ކުރުމުގެ މާނައެއްނެތެވެ. ސަބަބކީ ފައިތުވި 60 އަހަރުގެ މާޒީއަށް ވިސްނާ ފިކުރުކޮށް، ނޫސްތަކާއި މަޖައްލާތަކުގެ ފަތްފުއްތައް އުކާލުމުން، ވެރިކަން ބަދަލްވެގެން ދިޔަތަނާ ބޭއްވުނު މުޒާހިރާތަކާއި ކުރަހާފަހުރި ކާޓޫނުތަކާއި ޖެހިލަވަތަކުން އަދި މިފަހުގެ ތާރީހް ތަކުގައި ފެންމަތިކޮށްފައިވާ އެފްޕީއައިޑީ، އެއަރމޯލްޑިވުސް މައްސަލަޔާއި ތަފާތު ލޯނު ސްކީމްތަކުން އެކަނިވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ބައިތުލް މާލުން ފައިސާ ލޫޓުވާފައިވާ މިންވަރު ވަޒަންކޮށްލެވޭނެއެވެ. އަދި މިހާރ ދެކެވޭ 80-40 މިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ވާހަކައަކީ ކެޔޮކޭވަރު ހޯދުމަށް ބިތުފަންގިނަގަން ޖެހޭފަދަ އަޑުތަކެވެ. މިފަދައިން ފެންމައްޗަށް ފެންނަން ހުރި މަންޒަރަށް ވިސްނާލައިގެން ގުނާއަދަދުކޮށްފިނަމަ ފިލިޕީންސްގެ މާރކޯސް އާއި ނައިޖީރިޔާގެ ހުދުމުހުތާރުވެރިޔާ އަބާޗީ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ލޫޓުވިމިންވަރަށް ގާތްކުރާ މިންވަރަށްވެސް ދިވެހިރާއްޖޭގައި ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ލޫޓުވެފައި ވާނެކަމާ މެދު ސައްކުކުރެވޭ އިރު ދިވެހިންގެ ފައިސާ ލޫޓުވާ ފަރާތްތަކާމެދު އަޅާނުލާ ދޫކޮށްލަންވާނެހެއްޔެވެ.

Friday, December 19, 2008

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީސް މަސައްކަތްކުރާގޮތާއި ދަޢުރ

ރައްޔިތުންގެ ޕާލިއަމެންޓަކީ ރައްޔިތުންނަށް ޒިންމާދާރުވެ ޖަވާބުދާރީ ވާންޖެހޭ ވަކި ސިއްކައެއް ލިބިގެންވާ ރައްޔިތުންގެ ވެރިކަމުގެ ބާރުތަކުގެ ތެރެއިން ރައްޔިތުންގެ ބާރުގެ ބައެއް ރައްޔިތުން އެމަޖިލީހަކަށް ހަވާލުކުރެވިފައިވާ ބަޔަކު ހިމެނޭ މުއައްސިސާއެކެވެ. މި މުއަށްސިސާއަށް އެކިއެކި ދާއިރާތަކުގެ ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރުމަށްޓަކައި ކަޑައެޅިފައިވާ އަދަދަކަށް އެދާއިރާއެއްގެ ރައްޔިތުން މެމްބަރުން އިންތިޙާބުކުރަންޖެހެއެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަކީ ޤާނޫނު ހެދުމުގެ އިތުރުން އުފެދިފައިވާ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި އަމަލުތަކާއި ޚަރަދުތަކަށް ޒިންމާދާރުކޮށް ޖަވާބުދާރީ ކުރުވާފަރާތެވެ.

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ލިބިގެންވާ ބާރުތަކުގެ ތެރޭގައި މަޖިލީހުގެ އުމުރުކަމުގައިވާ 5 އަހަރުގެ މުއްދަތުގައި ކޮށްމެއަހަރަކަށް ބަހައިލައިގެން ކަނޑައެޅޭ ވަކިދުވަސްވަރުތަކެއްގައި ބައްދަލުވާންޖެހެއެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް އެކިއެކިދާއިރާތަކުން އިންތިޙާބުކުރެވޭނޭ 74 ފަރާތްތަކުގެ ޒިންމާތަކުގެ ތެރޭގައި އައުޤާނޫނުތައް ހެދުމާއި ކުރީގެ ޤާނޫނުތަކަށް ޒަމާނާއެކަށޭނަ ހެޔޮބަދަލް ގެނައުމާއި ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރުމާއި ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓުފާސް ކުރުމަށާއި ޓެކުސްނެގުމަށް ބަލަންޖެހޭކަންތައްތައް ބެލުމާއި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތުތަކަށާއި އަމަލުތަކަށް ސަރުކާރު ޒިންމާކޮށް ޖަވާބުދާރީކުރުވަންޖެހެއެވެ.
އައު ޤާނޫނުހެދުން
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކަށް ވެފައިވަނީ އައުޤާނޫނުތައް ހެދުމާއި ކުރީގެ ޤާނޫނުތަކަށް ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލްތައް ޒަމާނާއެކަށޭނަގޮތަށް ބަދަލުކުރުމެވެ. މަޖިލީހަށް ހުށައެޅޭ ބިލެއް ޤާނޫނަކަށް ވުމުގެ ކުރިން އެތަކެއް މަރުޙަލާތަކެއް ކަޑަތުކޮށްގެން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނަކަށްވެ، ގެޒެޓުގައި ޝާއިޢުކުރެއެވެ.

ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރުން
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެމްބަރުންނަކީ އެމަޖިލީހަށް އެމެމްބަރުން ހޮވި ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރަންޖެހޭނޭ ފަރާތްތަކެކެވެ. ސަރުކާރަށާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް މެމްބަރުން ތަމްސީލުކުރަންޖެހޭނީ ރައްޔިތުންނެވެ. އަދިމެމްބަރުންގެ އަމަލުތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ތަމްސީލުކޮށްދެވިގެންދާނީ މަޖިލީހެވެ. ވީމާ، ރައްޔިތުން އެދޭފަދަގޮތަކަށް މަޖިލީހުގައި މެމްބަރުން އަމަލު ނުބެހެއްޓޭނަމަ، ދެންއޮންނަ އިންތިޙާބެއްގައި ރައްޔިތުންނަށް އެފަދަމެމްބަރުން ވޯޓުލައިގެން ދުރުކުރެވިދާނެއެވެ. މިއީ ރައްޔިތުން ޤައުމުހިންގުމުގައި ބައިވެރިވަމުންދާ ގޮތެވެ. މިފަދައިން ރައްޔިތުން ޤައުމުހިންގުމުގައިބައިވެރިވާއިރު ވޯޓުލުމުގައި ވަރަށްބޮޑަށް ސަމާލުވެ، ޒިންމާދާރުވާންޖެހޭނެއެވެ.

ސަރުކާރުގެ ބަޖެޓާއި ޓެކުސް
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ފާސްކުޅައުމަކާ ނުލައި ސަރުކާރުން ޓެކުސް ނެގުމަކީ ޤާނޫނާ ޙިލާފުކަމެކެވެ. މި ބާރުވެރިކަން މަޖިލީހަށް ލިބިގެންވަނީ އެކުލަވާލާފައިވާ ޤާނޫނުތަކުންނެވެ. ސަރުކާރު ހިންގުމަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ބަޖެޓެއްގެ ގޮތުގައި ހަދާ މަޖިލީހުން ފާސްކުޅައުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުން އަހަރަކު އެއްފަހަރު ހުށައަޅަންޖެހެއެވެ. އަދި އިތުރު ފައިސާވެސް ހަރަދު ކުރެވިގެންދާނީ މަޖިލީހުން ފާސްކުރެވިގެންނެވެ.

ސަރުކާރު ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުން
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ތަފާތު ގިނަގޮތްތަކުން ސަރުކާރު ޒިންމާދާރު ކުރުވައެއެވެ.
1. ސުވާލުކުރުން
މަޖިލީހުގައި އޮންނަ ސުވާލުކުރުމުގެ ވަގުތުގައި މިނިސްޓަރުން ޤަޢުމު ހިންގާގޮތާއި މެދު ސުވާލުކުރެވޭނެއެވެ. މި ޓެސްޓަކީ ވަކިވަކި މިނސްޓަރުންގެ ކުޅަދާނަކަމާއި ލިޔާގަތު ހާމަކުރުވުމުގެ އިތުރުން މުޅިސަރުކާރުގެ ޤާބިލްކަން ފެންނާނެ ޓެސްޓެއްވެސްމެއެވެ. ސުވާލުކުރެވޭ ވަގުތުގައި އަނގަބަހުން ސުވާލު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ހުޅުވާލާއިރު އެސުވާލުތަކާގުޅޭ އިތުރުސުވާލުކުރެވުމުގެ އިތުރުން ލިޔުމުން ސުވާލުކުރުމަކަށް ވަކިމިންވަރެއްކަޑައެޅިފައެއް ނުވެއެވެ.

2. ބަހުސް
މަޖިލީހުގައި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި މިނިސްޓަރުން ޤައުމުގެ ކަންތައްތައް ހިންގާގޮތުގެ މައްޗަށް ވަރަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ގިނަގުނަބަހުސް ކުރެވެއެވެ. މިގޮތުން ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާއި ހަރަދުބަރަދާއި ޓެކުސް ނެގުމުގެ ބަހުސްތަކުގައި ސަރުކާރަށް ބޮޑެތިގޮންޖެހުންތައް ކުރިމަތިކުރުވައެވެ. އާއްމުކޮށް ބަހުސްކުރުމަށް ހުޅުވާލެވިފައިވައި ދުވަހު މެމްބަރުންނަށް ތަފާތު މައްސަލަތައް ނަގައިގެން ބަހުސްކުރެވިދާނެއެވެ. މިފަދަ ވަގުތުތަކުގައި މިނިސްޓަރުންގެ ޒިންމާއާބެހޭ ކުއްލިމައްސަލަތައް ހުށައެޅި، މަޖިލީހުގެ ރައީސް އެކަން މަޖިލީހުގެ ސަމާލުކަމަށް ގެނައުމުގެ ފުރުސަތުދިނުމުން ބަހުސަށް ހުޅުވިގެންދެއެވެ. މީގެއިތުރުން ރައީސްގެ އަހަރީ ބަޔާން މަޖިލިހަށް އިއްވާ ދުވަސްތަކުގައި އެތަކެއް ގަޑީރަށް މަޖިލީހުގެ ބައްދަލުވުނ ދިގުދެމިގެންދެއެވެ.

3. ކޮމެޓީ
މަޖިލީހުން ކަޑައަޅާކޮމެޓީއަކުން ސަރުކާރުގެ އަމަލުތައް ބަލާތަހުޤީގު ކުރެވިދާނެއެވެ. އަދި މިތަޙުޤީގުތަކުގައި ތަޙުޤީގަށް ހާޒިރުކުރަންޖެހޭ ފަރާތްތައް ކޮމެޓީއަށް ހާޒިރުކޮށް އެފަރާތްތަކުގެ ލަފަޔާއި ހުށައެޅުންތައް ހޯދިދާނެއެވެ. ކޮމެޓީގެ ހޯދުންތަކުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ސަރުކާރުން ކަނތްތައް ކުރަންވީގޮތުގެ މައްޗަށް މަޖިލީހަށް ރިޕޯރޓެއް ހުށައަޅާނެއެވެ. މި ރިޕޯޓަށް ސަރުކާރުން ޖަވާބުދާރީ ވާންޖެހުނަސް އެރިޕޯރޓަށް ސަރުކަރުން އަމަލުކުރާކަން މަޖުބޫރެއް ނުވާނެއެވެ.

4. ޕެޓިޝަން
މަޖިލީހުގެ ސަމާލުކަމަށް ގެންނަންޖެހޭނޭ ކަމެއް ގެންނަންއޮތް ހުރިހާ ދޮރެއް ބަންދުވުމުން ޕެޓިޝަނުގެ ގޮތުގައި އެކަމެއް މަޖިލީހަށް މެމްބަރުންނަށް ހުށައެޅިދާނެއެވެ. މިފަދަ ޕެޓިޝަނަކުން ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތު ބަދަލްކުރުމަށާއި ޤާނޫނަށް ބަދަލްގެނައުމަށް ހުށައެޅިދާނެއެވެ. ގިނަފަހަރަށް ޕެޓިޝަނުން ހުށައެޅިގެން ދަނީ ސަރުކާރުގެ އަމަލުތަކަށް ސަމާލުކަން ގެނައުމަށްޓަކައެވެ. މިފަދައިން ހުށައެޅޭ ޕެޓިޝަންތައް ބެލިގެންދަނީ އެކަމަށް އަށްޔަނުކުރެވޭ ކޮމެޓީއަކުންނެވެ. އެކޮމެޓީން އެކަން ބެލުމަށްފަހު ފެންނަގޮތްތަކެއް މަޖިލިހަށް ރިޕޯރޓުކުރަންޖެހެއެވެ.

5. ބައިނަލް އަގުވާމީ މުޢާހިދާ
ބައިންލް އަގުވާމީ މުޢާހިދާތަކުގެ އަސަރު މަޖިލީހުން ހަދަމުންގެންދާ ޤާނޫނުތަކަށް ކުރަމުންދާނެއެވެ. ވީމާ، އެފަދަ މުއާހަދާތަކުގައި ދިވެހިރާއްޖެ ބައިވެރުވުމަށް ނިންމަމުންގެންދަންޖެހޭނީ މަޖިލީހުގެ ނިންމުންތަކާއެކުއެވެ.

ވީމާ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތާއި ދައުރު ފުރިހަމަގޮތުގައި އަދާކުރެވޭހާލު ދިވެހިޤައުމީ ނަވުގެ ދުވެލީގެ ކުރިއެރުން ހަލުވިވެ، މިއަދު ހިޔާލުނުކުރެވޭ ކުރިއެރުމާއި ރައްކާތެރިކަމާއި އުފާފާގަތިކަން ރައްޔިތުންނަށް ކުރަމުންދާނެކަމާމެދު ކުޑަވެސް ޝައްކެތް ކުރުމުގެ ޖާގައެއް ނޯންނާނެޔޭ ބުނެވިދާނެހެއްޔެވެ؟

Sunday, December 14, 2008

ސިޔާސީ ޕާރޓީތަކަށް ފައިސާ ދިނުން

ސިޔާސި ޕާރޓީތަކަށް ފައިސާ ދިނުމުގެ ފަލްސަފާއަށް ތާއިދުކުރާއިރު އެގޮތަށް ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ދިނުމުގެ ހަމަތަކެއްވެސް އޮންނަންޖެހޭނެއެވެ. ރައްޔިތުންގެ ތަޢުލީމާއި ސިއްޙީ ޙިދުމަތުގެ ފެންވަރު މަތިކޮށް ރަނގަޅުކުރުމަށާއި އަދި އެހެނިހެން ކަންތައްތައް ރަނގަޅުކުރުމަށް ހޭދަކުރަން ހުރި ރައްޔިތުންގެ 11.9 މިލިޔަން ރުފިޔާ ޕާރޓީތަކުގައި މެމްބަރުން ތިބިއަދަދަށްބެލިގެން 2008 ވަނައަހަރު 7 ޕާރޓީއަކަށް ބެހުމަކީ ހަމަޖެހޭ އުސޫލެއް ނޫނެވެ. ސަބަބަކީ ސިޔާސީ ޕާރޓީއަށް ދެވޭ ފައިސާއަކީސަރުކާރުގެ ފައިސާއެއް ނޫނެވެ. ސަރުކާރެއްގައި އެފަރާތުގެ އަމިއްލަ ފައިސާއެއް ނުހުންނާނެއެވެ. ސަރުކާރުން ހަވާލުވެފައިވާ ފައިސާއަކީ ރައްޔިތުންގެ އަމާނާތެކެވެ.

ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މައިދާނުގައި ތަފާތު ނަންނަމުގައި ގިނަ ޕާރޓީތަކެއް ރަޖިސްޓުރީކޮށް، ހަރަކާތްތެރިވާ ޕާރޓީތަކަކާއި ހަރކާތްތެރި ނުވާ ޕާރޓީތަކެއް ވެއެވެ. ވީމާ، ޕާރޓިއެއް ރަޖިސްޓުރީކުރުމަކުން އެޕާރޓީއަކަށް ފައިސާ ދިނުމުގެ މިންގަޑަކާއި އުސޫލެއް އޮވެގެން ނުވާނެއެވެ. އެއާހިލާފަށް ޕާރޓީއަކުން އިންތިޙާބުގެ ވޯޓުލީމީހުންގެ %1 ތާއީދު ހޯދައިފިނަމަ ފައިސާދިނުމުގެ އުސޫލެއް ކަނޑައެޅުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ ރަޖިސްޓުރީކުރެވިފާވާ ޕާރޓީއެއްގެ ބޭނުން ރައްޔިތުންގެ ވޯޓަކުން ހާމަކުރުމެވެ. އަދި ރައްޔިތުންގެ ތާއީދެއް ނެތްޕާރޓީއަކަށް ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އެހީ ދިނުމަކީ ރައްޔިތުންގެ ސްކޫލުތަކާއި ސިއްޙީ މުހިއްމު ޙިދުމަތްތައްފަދަ ކަންތައްތަކަށްހުރި ފައިސާއިން އުނިވާނެކަމެކެވެ.

ދިވެހި އިސްލާމީ ޑިމޮކުރަސީގެ ބާރުތައް ތަފާތު އިންތިޙާބުތަކުން ޤާއިމްކުރަމުންދާއިރު، މުސްތަޤްބަލުގެ އިންތިޙާބީ ނަތީޖާތަކަށް ވިސްނައިގެން ޕާރޓީތަކަށް ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތް ދިނުމުގެ އިންތިޒާމެއް ޖުމްލަ ފައިސާ އަހަރުތެރޭގައި ހަތަރު މަރުހަލާއަކަށް ބަހައިލައިގެން ހަމަޖެއްސިދާނެއެވެ.

ފުރަތަމަ އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތުގެ ބައެއް ޕާރޓީއަކަށް ދިނުމަށް ކަނޑައެޅިދާނެގޮތަކީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގަ ޕާރޓީއަށް ގޮޑި ލިބިފަވާ ނިސްބަތަށް ބަލައިގެން ފައިސާގެ ފުރަތަމަބައި ދިނުމަށް ކަނޑައެޅުމެވެ.

ދެވަނަ އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތުގެ ބައެއް ޕާރޓީއަކަށް ދިނުމަށް ކަނޑައެޅިދާނެގޮތަކީ ރިޔާސީ އިންތިޙާބުގައި ޕާރޓީއަކަށް ލިބޭ ވޯޓުގެ ނިސްބަތަށް ބަލައިގެން ފައިސާގެ ދެވަނަބައި ޕާރޓީތަކަށް ބެހުމަށް ހަމަޖެއްސުމެވެ.

ތިންވަނަ އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތުގެ ބައެއް ޕާރޓީއަކަށް ދިނުމަށް ކަނޑައެޅިދާނެގޮތަކީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އާއްމު އިންތިޙާބީ ނަތީޖާއަށް ބަލައިގެން ފައިސާގެ ތިންވަނަބައި ޕާރޓީތަކަށް ބެހުމަށް ހަމަޖެއްސުމެވެ.

ހަތަރުވަނަ އުސޫލެއްގެ ގޮތުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތުގެ ބައެއް ޕާރޓީއަކަށް ދިނުމަށް ކަނޑައެޅިދާނެގޮތަކީ އަތޮޅާއި ރަށުކައުންސިލް ނުވަތަ މުނިސިޕަލް ކައުންސިލް އިންތިޙާބީ ނަތީޖާއަށް ބަލައިގެން ފައިސާގެ ހަތަރުވަނަ ބައި ޕާރޓީތަކުގެ މެދުގައިބެހުމަށް ހަމަޖެއްސުމެވެ.

ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމެއްގެ ގޮތުގަ ބެލެވޭ ސުވިޑުން އާއި ކުރިއަރަމުން އަންނަ ސައުތު އެފްރިކާގައި މިފަދައިން މަތީގައި ނަކަލުކޮށްފައިވާ އުސޫލުތަކުގެ އަލީގައި ކަންކުރާއިރު އަހަރުމެން ފިލާވަޅު ލިބިގަންނަންވާނެއެވެ. އެޤަޢުމުތަކުގައި ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތް ޕާރޓީއަކަށް ލިބުމަށް ޕާރޓިގެ އެކައުންޓުތަކާއި ޙަރަދު ބަރަދު ހިނގާނުހިގާގޮތް ޤާނޫނާއި ޤަވާއިދުތަކުގެ އަލީގައި ލިޔެކިޔުމުން ބެލެހެއްޓި ޖަވާބުދާރީވެ، ޒިންމާދަރުވާންޖެހެއެވެ.

ޕާރޓީއަކަށް ފައިސާ ދިނުމުގައި ބެލެވިދާނެ ފަލްސާފާވެރި އެހެންގޮތަކީ ޕާރޓީއަކަށް އިންތިޙާބުގައި ލިބޭ ކޮށްމެ ވޯޓެއްވެސް ފައިސާ ދިނުމުގައި ގުނުމެވެ. މިގޮތަށް ގުނުމުގައި ބަލާނީ ޕާރޓީގެ ހުރިހާ ކެނޑިޑޭޓުންނަށް އަދި ހޮވުނަސް ނުހޮވުނަސް ލިބުނު ވޯޓުއެއްކޮން ޖުމްލަކޮށްގެން އިންތިޙާބީވޯޓުގެ ނިސްބަތުން ޕާރޓީތަކަށް ފައިސާ ދިނުމެވެ. ސަބަބަކީ ކެންޑިޑޭޓަކު ނުހޮވުނަސް އެޕާރޓީއަކަށް ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި އޮތް އިތުބާރު ދެނެގަނެ ރައްޔިތުން އިނާޔަތް ދިނުމެވެ.

ޕާރޓީތަކަށް ރައްޔިތުންގެ ފައިސާގެ އިނާޔަތް ދިނުމަށް މިގޮތްތަކުން ކަނޑައަޅާއިރު އެފައިސާ އަހަރުތެރޭ ޕާރޓީތަކަށް ހަތަރުބަޔަށް އިންތިޙާބީނަތީޖާއަށް ބަލައި ކަނޑައެޅި ހަވާލުކުރެވިދާނެއެވެ. މިގޮތްތަކުން ރައްޔިތުންގެ ފައިސާ ހަވާލުކުރެވި އެފައިސާއަށް ވާނުވާބެލެވި ފާރަވެރިވާންޖެހޭނީ ހެދިފައިވާ އެހެނިހެން ޤާނޫނާއި އެޤާނޫނުތަކެއް ހިންގުމަށް ލާޒިމުކުރާ އިދާރާއެއްގެ ތެރޭންނެވެ.

Saturday, December 6, 2008

ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރު-ކީއްކުރާ ބައެއް؟

ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރަކުން އެއަތޮޅެއްގެ ރައްތަކުގެ ލާބަޔާއި މަންފާއާއި ތަރައްޤީއާއި ކުރިއެރުން ކުރިއަރުވާނެއެވެ.

ތިބާ ކޮށްމެ އަތޮޅަކާއި ރަށަކަށް ނިސްބަތްވެ ދިރިއުޅުނުކަމުގައިވީނަމަވެސް، އެސަރަހައްދެއްގައި އުފެދިފައިވާ ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރަކުން އެސަރަހެއްދެއްގެ ރައްޔިތުންނާއި ގުޅިގެން އިޖުތިމާއި، އިޤްތިސާދީ، ތިމާވެށި އަދި ސަގާފަތް ހެޔޮރަނގަޅު ގޮތުގައި ތިބާއާއި ތިބާގެ ދަރީންނާއި ދަރީންގެދަރީންނަށްޓަކައި ތަރައްޤީކޮށް ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާނެއެވެ.

ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރުތަކުން ދިމިގުރާތީ ހަމަތަކުން ސަރަހައްދީ އަތޮޅާއި ރަށްތަކަށް ފައިދާކުރަނިވި ގޮތަށް ކަންތައް ކުރިޔަށް ގެންދާއިރު އިންތިޙާބުކޮށްފައިވާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ދިވެހިރާއްޖެ އާއި ދިވެހި ދައުލަތުގެ ތަފާތު ކަންކަމާމެދު ބަހުސްކޮށް ގޮތްނިންމަމުންދާނެއެވެ. މީގެން މިދޭހަކޮށްދެނީ ހުރިހާ ސަރަހައްދީ މުޖުތަމަޢުތަކަކީ އެއްކަހަލަ މުޖުތަމަޢުތަކެއް ނޫންކަމާ އަދި އެމުޖުތަމުތަކުގައި ހުންނާނީއަކީ އެއްކަހަލަ މައްސަލަތަކެއް ނޫންކަމެވެ.

މިގޮތުން ތިބާ ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދުގެ ސަރުކާރުތަކުން ހާސިލު ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް މައިގަނޑު ފަސްބަޔަކަށް ބަހާލެވިދާނެއެވެ. ވީމާ، ކުރިއަރަމުން އަންނަ ސަރަހައްދީ މުޖުތަމަޢުތަކުގެ ބޭނުންތައްކަމުގައިވާ އަޢު ވަޒީފާ އުފެއްދުމާއި ދެމެހެއްޓެނިވިތަރައްޤީއެއް ހާސިލްކުރުމާއި ދިރިއުޅުމަށް ސަލާމަތްތެރި ރައްކާތެރި ވެއްޓެއް ޤާއިމުކުރުމާއި ފަރުދީ އެއްބާރުލުމާއި އަޅާލުމުގެ ރޫހެއް އުފެއްދުމާއި ތަރައްޤީވެ ބަދަލްވަމުންދާ އާދަކާދަ ދެމެހެއްޓިފައިވާ ސިޔާސީ ހަމަޖެހުން އޮތް ސަރަހައްދީ ޖައްވެއް އުފެއްދުން އެއީ އެފަދަ ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރެއްގެ ދައުރަކަށް ވާނެއެވެ.

މިފަދަ ޒިންމާދާރު ދައުރެއް އަދާކުރަމުންދާ ސަރަހައްދީ އަތޮޅާއި ރަށު ކައުންސިލްތަކުން ކުރަމުންގެންދާ ކަންތައްތަކާއި ދެމުންގެންދާ ޙިދުމަތްތަކުގެ އަސަރު އަހުރަމެންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ތަފާތުކަންތައްތަކާއި ބޭނުންތަކަށް ކުރަމުންދާނެއެވެ. މިގޮތުން ސާފުރައްކާތެރި ބޯފެން ފޯރުކޮށްދިނުމާއި ބަދަރު ހެދުމާއި ކުނިނައްތާލުމުގެ އިންތިޒާމު ހަމަޖެއްސުމާއި ދިރިއުޅޭނޭ ގޯތިގެދޮރު ލިބިދިނުމާއި ދަރީން ރައްކާތެރިކަމާއެކު ކުޅެއުޅޭނޭ ކުޑަކުދީންގެ ޕާރކު ހެދުމާއި ދުވާލުގެ ހަލަބޮލި ދިރިއުޅުމަށްފަހު ދެމަފިރިން ހިތްހަމަޖައްސާލަން އެކީގަ ހިނގާލަންދާނެ ރަނގަޅަށް އަލިކުރެވިފައިވާ މަގުތައް ހެދިފަ ހުންނާނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ސަރަހައްދީ ނުވަތަ ރަށުގެ މުސްތަގުބަލަށްޓަކައި ތަރައްޤީގެ ތަސައްވަރުތައް ކުރިއަރަމުން އަންނަ އާބާދީގެ ބޭނުންތަކަށް ބެލިގެން ރާވާ، ސަރަހައްދަށް ބޭނުންތެރި ގަވާއިދުތައް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނާއި ހިލާފުނުވާގޮތުންހެދި ތަންފީޒުކުރެވި، މުޖުތަމަޢުގެ ހަމަޖެހުމާއި ރައްކާތެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށް އެންމެންގުޅިގެން ކުއްކުރުމުން ރައްޔިތުން ދުރުކުރުމާއި ގުދުރަތީ ނުރައްކާތެރި ކާރިސާތަކުން ރައްޔިތުންނަށް ސަލާމަތްކަން ލިބިދެނިވި ގޮތްތައްބަލައި ވިސްނުންތެރިކަމާއި ރޭވުންތެރިކަމާއެކު ހިންގަމުންގެންދާނެއެވެ.

މިފަދަ ސަރަހައްދީ ލާމަރުކަޒީ އަތޮޅުކައުންސިލާއި ރަށުކައުންސިލުތަކުގެ އޮނިގަނޑު ހަމަޖެހިފަ އޮންނާނީ އެތެރެއާއި ބޭރު ސާފުކޮށް ފެންނަން އޮންނަގޮތަށެވެ. އެ ކައުންސިލްތައް ހިންގަމުންގެންދާނީ އެކައުންސިލަކަށް ނިސްބަތްވާ ވޯޓުލާ އާބާދީގެ މެދުން ތިންއަހަރުން އެންއަހަރު ބޭއްވޭ އިންތިޙާބަކުން އިންތިޙާބުކުރެވިފައިވާ އަތޮޅުވެރިންނާއި ކަތީބުންނެވެ. އެވެރިންނަށް އެއްބާރުލުމާއި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދޭނީ އިންތިޙާބުކުރެވިފައިވާ މުޖުތަމުޢުގެ މެމްބަރުންނެވެ. މިފަދައިން އިންތިޙާބުކުރެވޭ އަތޮޅުކައުންސިލާއި ރަށުކައުންސިލްގެ ދައުރާއި އެފަރާތްތަކުގެ ޒިންމާއާއ މަސްއޫލިއްޔަތަކަށްވާނީ އެ އަތޮޅާއި ރަށެއްގެ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީ އާއި ކުރިއެރުން އިޖުތިމާޢި ގޮތުންނާއި އިޤުތިސާދީ ގޮތުންނާއި ސިޔާސީ ގޮތުންނާއި ތިމާވެށީގެ ގޮތުންނާއި ސަގާފީގޮތުން ބޭނުންވެއްޖެ ހިނދެންގައި ފަންނީ މާހިރުންގެ ލަފާގެމަތިން ހޯދައިގެން ކުރިއެރުވުމެވެ. ވީމާ، ރައްޔިތުން ތަމްސީލުކުރާ ވެރިން ނާއި ކައުންސިލަރުން ތިޔަފަރާތްތަކުން އިންތިޙާބުކުރާނީ ސަރަހައްދީ ބޭނުންތަކާއި ކަންކަމާއި މައްސަލަތަކުގަ ގޮތްކިޔާ ނިންމާ މަސްއޫލުވެ، ޒިންމާވެ، އެކަންކަމަށް ފިޔަވަޅު ތިޔަފާރާތްތަކުގެ މެދުން އަވަހަށްއަޅާ، މިއަދާއި މާދަމާ، ތަރައްޤިއާއި ކުރިއެރުން ހާސިލުކުރުމަށެވެ.

މިފަދަ ދިމިގުރާތީ ގޮތުން އިންތިޙާބުކޮށްފައިވާ އަތޮޅުކައުންސިލާއި ރަށުކައުންސިލުތަކުގެ ހުރިހާ މަސައްކަތެއްވެސް ހިނގަމުންދާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުޅަ ލާމަރުކަޒީ ސަރުކާރު ހިންގުމުގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުންނެވެ. މިފަދައިން ޤާނޫނީ ހަމަތަކުން ހިނގަމުންދާ އަތޮޅުކައުންސިލާއި ރަށުކައުންސިލުތަކަށް ވަރަށް ފުޅާދާއިރާއެއްގައި މިނިވަންކަމާއި އެކު އެ އަތޮޅަކާއި ރަށެއްގެ ދެމެހެއްޓެނިވިތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ އިޙްތިޔާރާއި ބާރު ލިބިދީފައިވާނެއެވެ. އަދި ހުރިހާކަމެއްވެސް ހިންގަމުންގެންދާނި ސަރަހައްދީ އަތޮޅާއި ރަށުގެ ލާބަޔާއި މަންފާއަށެވެ.

އަތޮޅާއި ރަށުގެ ތަރައްޤިއާއި ލާބަޔާއި މަންފާއާއި ކުރިއެރުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ކައުންސިލްތައް މަސައްކަތްކުރާނީ މައިސަރުކާރާއި އެހެނިހެން ފަރާތްތަކާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިސްތަކާއި ވިޔަފާރިކުރާފަރާތްތަކާ ގުޅިގެން މުޅިމުޖުތަމަޢުގެ ލާބަޔަށެވެ. އަތޮޅުކައުންސިލްތަކާއި ރަށުކައުންސިލްތައް ހިނގަމުންދަނީ އުފެދިފައިހުރި ޤާނޫނީ ހަމަތަކުގެ މަތިންތޯ ބަލާ އެފަރާތްތަކަށް ލަފާދޭ ބަޔަކަށް ވާނީ މިނިސްޓުރީ އޮފް އެޓޯލްސް އެވެ. ސަރުކާރުގެ އެހެނިހެން މިނިސްޓުރީތަކާއި އޮފީސްތަކުގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ސީދާ އަތޮޅުކައުންސިލާއި ރަށުކައުންސިލުތަކާއި ގުޅެންޖެހޭނެއެވެ. މިސާލަކަށް ސިއްޙީ އަދި ތަޢުލީމުގެ ކަންކަމާއި މައްސަލަތަކުގައި ކައުންސިލުތަކުން ސީދާގުޅާނީ މިނިސްޓުރީ އޮފް ހެލްތު އަދި އެޑިޔުކޭޝަނާއެވެ. އަދި ކައުންސިލުތަކުގެ ހިންގުމާއި މަސައްކަތްތަކަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ލިބިދެވޭނީ ސަރަހައްދީ ފީތަކުންނާއި މައިސަރުކާރުން ސަރަހައްދީ ސަރުކާރުތަކަށް ދޭ ފައިސާއިންނެވެ.

މިފަދައިން ދިމިގުރާތީ ހަމަތަކުން ރައްޔިތުންގެ ވެރިކަމުގެބާރުގެ ބައެއް ރައްޔިތުން އިންތިޙާބުކުރި ފަރާތްތަކާ ހަވާލުކުރުމުން ޒިންމާއާއި މަސްއޫލިއްޔަތު ކެރިގެން ނަގާއިގެން ސަރަހައްދީ ދެމެހެއްޓެނިވި، ކުރިއެރުން ގެނެސް ރައްޔިތުންގެ ރުހުމާއި ތާއީދު ލިބިއްޖެނަމަ، އައު ޒައީމުންތަކެއް އުފެދި، އެފަދަ ފަރާތްތަކުން ރާއްޖޭގެ ވެރިކަމަށް އައުމުގެ މަގުވެސް ގައުމުގެ ދަރީންނަށް ތަނަވަސް ވެގެންދާނެއެވެ.

Friday, December 5, 2008

މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްޤުތަކަކީ ކޮބައި؟

ދުނިޔޭގެ އިންސާނީ މުޖުތަމަޢުއަށް ވިސްނާލާއިރު ކޮށްމެ މުޖުތަމަޢުއެއްގައިވެސް އެ މުޖުތަމަޢުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރާ މަސައްކަތްތެރީން ތަކެއް ވެއެވެ. އެމަސައްކަތްތެރީން ތަފާތު ދާއިރާތަކުގައި ކުރާމަސައްކަތްތަކުން އެމުޖުތަމަޢުގެ މިއަދާ މާދަމާ ރޯޝަން ކުރެއެވެ. ވީމާ، މަސައްކަތްތެރީން ވެފައިވަނީ މުޖުތަމަޢުގެ ތަރައްޤީގެ މުލައްދަޑި ތަކާއި ވިސްނުންތެރި ސިކުޑިތަކާއި މުޖުތަމަޢޭ މިކިޔާ ޤައުމުގެ ލޭ ހިނގާ ހީވާގި ވަފާދާރު ހިތްތަކުގެ އަހުލުވެރީންނަށެވެ. ވީއިރު އެފަރާތްތަކުގެ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތް ކޮށްދިނުމަކީ އެފަރާތްތަކުގެ ކަންކަންކުރުމަށް އިންތިޙާބުކޮށްފައިވާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާއި އެންމެހާއި ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށް މާތް ﷲ ގަންދީ ހުވާކުރައްވައިގެން ތިއްބެވިފަރާތްތަކުގެ ޒިންމާއެކެވެ. ވީމާ، މި މަޒުމޫނުގައި މިބަލައިލަނީ މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތަކުގެ މައްޗަށެވެ.

ދުނިޔޭގެ މަސައްކަތްތެރީންގެ ޖަމިއްޔާ އައިއެލްލޯ އިން 1998 ވަނަ އަހަރު އެކަށައަޅާފައިވާ މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތަކާބެހޭ ގަރާރަކީ ދުނިޔޭގެ އިންސާނީ މުޖުތަމަޢުތަކޭ މިކިޔާ ޤައުމުތަކުގެ ސަރުކާރުތަކާއި މަސައްކަތްތެރީންގެ ޖަމިއްޔާތަކާއި މަސައްކަތްދޭ ފަރާތްތައް އިހްތިރާމްކޮށް ހިމާޔަތް ކޮށް މުޖުތަމަޢުގެ އެއްމެހާ ފަރާތްތަކުގެ އިންސާނީ ކަރާމަތާއި ލާބަޔާއި އަދި މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ އިޖުތިމާޢީ އަދި އިޤްތިސާދީ މަންފާއަށްޓަކައި ދަމަހައްޓަންޖެހޭ ހައްޤުތަކެކެވެ. މި ދެންނެވި މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތަކާ ބެހޭ ޤަރާރު ބެހިގެންވަނީ މައިގަޑު ހަތަރު ބަޔަށެވެ. އެބައިތަކަކީ:
މަސައްކަތެރީންގެ ޖަމިއްޔާތައް އުފެއްދުމާއި ހިންގުމާއި މަސައްކަތްތެރީން ގުޅިގެން މަސައްކަތްތެރީން ބޭނުންވާ ކަންތައްތައް ހާސިލުކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާއި
ގަދަބާރުންނާއި މަޖުބޫރުކޮށްގެން މަސައްކަތް ކުރުވުން ނެތިކޮށްލުމާއި
ކުޑަކުދީން ލައްވާ މަސައްކަތް ކުރުވުން ނައްތާލުމާއި
މަސައްކަތްކުރާ މާހަޢުލުން ތަފާތުކުރުން ނައްތާލުމުގެ މައްޗަށެވެ.

ފުރަތަމަކަމެއްގެ ގޮތުގައި ނަކަލުކޮށްފައިވާ، މަސައްކަތްތެރީންނާއި އެމަސައްކަތްތެރީންނަށް ވަޒީފާދޭފަރާތްތަކަށްވެސް އެފަރާތްތަކުގެ ހައްޤުތަކާއި މަސައްކަތްތައް ހިމާޔަތްކުރުމަށާއި ކުރިއެރުވުމަށްޓަކައި ޖަމިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުގަ ބައިވެރުވެގެން ހިންގުމުގެ މިނިވަންކަން ލިބިދެވެންޖެހެއެވެ. މިކަމުގެ މިނިވަންކަމަކީ އިންސާނުންނަންވިތީވެ ލިބިފައިވާ ދުލާގަލަމުގެ މިނިވަންކަމާ ހަމައެއްފަދަ މިނިވަންކަމެކެވެ. މީގެއިތުރުން މިއީ ދިމިގުރާތީ ހަމަތަކުން ރައްޔިތުންގެ ކަންކަން ރައްޔިތުން ހިންގުމަށްޓަކައި ދެވޭ މިނިވަންކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ މަސައްކަތްތެރީންނާ ގުޅުންހުރި އަދި އެފަރާތްތަކަށް ބޮޑުވާ ކަންކަމާއި އެކަމެއްގެ ސަބަބުން މަސައްކަތެރީންނަށް އަސަރުކުރާކަންކަމާމެދު އެފަރާތްތައް ގުޅިގެން އެއްއަޑަކުން ހައްލުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ މައްޗަށެވެ.

ދެވަނަކަމަކީ މިއަދު މަސައްކަތްތެރީންނަށް ދުނިޔޭގެ ކަންކޮޅުގައި ކުރިމަތިވެފައިވާ، ގަދަބާރުން މަސައްކަތްތައް ކުރުވުން ހުއްޓުވުމަކަށް ގެނަޢުމެވެ. ކަންތައްތައް އެހެން ނެތުމުގެ ސަބަބުން މިއަދު މަސައްކަތްތެރީންނަށް ދިމާވެފައިވާ މައްސަލަތަކުގެ ސަބަބުން ރައްޔިތުންގެ ފަގީރުކަން އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެފައިވެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެބައިމީހުންގެ މިނިވަންކަން ނީލަންކިޔާލެވިގެން ދެއެވެ. މިފަދައިން ކިޔާލެވޭ ނީލަމުގެ ސަބަބުން ރައްޔިތުންގެ ހައްޤުތަކަށް ހާއްސަކޮށް މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތަކަށް ބުރުއަރައިގެން ދެއެވެ. މިހާހިސާބުން މަސައްކަތްތެރީންނަށްދެވޭ މުސާރަޔާއި އިނާޔަތްތަކަކީ އެފަރާތްތަކުން ލައްވާ ކުރުވާ މަސައްކަތާއި ނުބައްދަލު އާމްދަނީއަކަށް ވެއެވެ. އަދި އެފަރާތްތަކުގެ ކަންތައްތައް ބަލަހައްޓަން ތިބޭ ވެރީންނަށް ބޮޑެތި މުސާރަޔާއި އިނާޔަތްތަކާއި ކާރާއި ގެދޮރު ލިބިދެވިފައިވަނީ އެއްވެސް އިންސާފެއްނެތި މަސައްކަތްތެރީންގެ ނާޖާއިޒް ފައިދާއިން ހޯދާފައިސާއިންނެވެ.

ތިންވަނަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކޮށްލާފައިއެވަނީ، މަސައްކަތްތެރިކަމަކީ ވަކި އުމުރުފުރައިގެ ބަޔަކަށް ހާއްސަކުރެވިފައިވާ ކަމަކަށް ވީއިރު ކުޑަކުދީންލައްވާ ނުހައްޤުން ކުޑަލާރިކޮޅަކަށް ނުހަނު ބުރަކޮށް އަދި އެހާމެ ދަތި ހާލުގައި މަސައްކަތް ކުރުވުމަކީ އެކުދީންގެ ހެދިބޮޑުވުމަށް އަސަރުފޯރާ ކަމަކަށް ވީހިނދު އެފަދަކަންތައްތައް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ހިނގުމުން ދުރުކުރުވަންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ މަސައްކަތްތެރިކަމަށް އެދަރީން ޖިސްމާނީ ގޮތުންނާއި ނަފްސާނީގޮތުން ފުރިހަމަވުމަށް ފުރުސަތު ދިނުމުގެ ގޮތުންނެވެ.

ހަތަރުވަނަ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކޮށްފައި އެވަނީ، މަސައްކަތެރީންގެ މެދުން އާއްމުކޮށް ފެންނަމުންދާ މަންޒަރެއްކަމުގައިވާ، މަސައްކަތްދޭ ފަރާތްތަކުން މަސައްކަތްތެރީންގެ މެދުގައި ތަފާތުވައްތަރުގެ ތަފާތުކުރުންތައް އާއްމު ކުރުމެވެ. މިގޮތުން ދިރިއުޅޭ އަތޮޅާއި ރަށެއްގެ ސަބަބުންނާއި ޖިންސީގޮތުންނާއި ހަމުގެ ކުލައިންނާއި ނިސްބަތްވާ ދަރިފަސްކޮޅާއި ދީނީ މަޒުހަބީ ގޮތުންނާއި އަޅާ ހެދުމާއި ސިޔާސީ ގޮތުން ދެކޭ އަދި ޤަބޫލުކުރާ ގޮތްތަކެއްގެ ސަބަބުން ތަފާތުކުރުންތަކެއްގެ ޝިކާރަޔަކަށް މަސައްކަތްތެރީން ވެގެން ދެޔެއެވެ. މިފަދަ ތަފާތުކުރުންތަކުގެ ސަބަބުން މަސައްކަތްތެރީންގެ ކިބައިން ވަގަށް ނެގިގެން އެދަނީ އެފަރާތްތަކަށް ހަމަހަމަގޮތެއްގައި ލިބިދެވެންޖެހޭނޭ މަސައްކަތްކުރުމުގެ ފުރުސަތުގެ އިތުރުން ހެޔޮގޮތުގަ މުޖުތަމަޢުގެ ލާބަޔާއި މަންފާއަށްޓަކައި އެފަރާތްތަކަށް ކޮށްދެވިދާނޭކަމަކުންވެސް ދުރުކުރުވެނީއެވެ.

މަތީގައި ނަކަލުކޮށްލައިފައިވާ ހަތަރު ފިހުރިސްތަކަކީ އެ ބައިތަކެއްގެ ސަބަބުން އޖުތިމާޢި އަދާލަތު ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ޤާއިމްކުރުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކެވެ. އަދި އެބައިތަކުގެ ސަބަބުން މަސައްކަތްތެރި ރައްޔިތުން ރެޔާ ދުވާލު ކެނޑިނޭޅި ކުރިބުރަ މަސައްކަތުން އޮހޮރާ ދަލުން ލިބުނު ނަފާ އިންސާފުވެރިގޮތުގައި މަސައްކަތްތެރި ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ބެހިގެން ދިޔުމަށްޓަކއި ކުރުން ލާޒިމު ކިފާޔަތުގެ ފަރުލެކޭ ދެންނެވިދާނެއެވެ.

ވީމާ، މިފަދަ ޤަރާރަކަށް އަމަލުކުރަންޖެހެނީ ހުޅުވާލެވިފައިވާ އިޤުތިސާދުގެ ސަބަބުން މަސައްކަތްތެރީންގެ ހައްޤުތައް ނިގުޅައިގަތުމުން ސަލާމަތްކޮށް މަސައްކަތްތެރީންގެ އިޖުތިމާޢި އަދި އިޤުތިސާދީ ފުއްދުން ތެރިކަމުގެ ސަބަބުން މުޅިގަޢުމުގެ ރައްޔިތުންގެ ފުއްދުންތެރިކަން އިތުރުވެ، ކުރިއަރާ މަސައްކަތް ކުރުވާ ފަރާތްތަކުގެ ހައްޤުތަކަށް އިހުތިރާމް ކުރުމާއި މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ރައްކާތެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައެވެ.

މިފަދަ ތަފާތު ގިނަގުނަ ސަބަބުތަކަށް ޓަކައި މިދެންނެވި ހައްޤުތަކަކީ ދުނިޔޭގެ ސަރުކާރުތަކުން އެއަށް ފުރިހަމައަށް ބޯލަނބާ އެގަޢުމުތަކުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތުގައި ދެމެހެއްޓޭ އަދި ކިޔަމަންވާންޖެހޭ ހައްގުތަކަކަށް ވާންޖެހެއެވެ.